हॅलो कृषी ऑनलाईन : केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने हॉर्टिकल्चर क्लस्टर डेव्हलपमेंट प्रोग्राम (CDP) तयार केला आहे. त्याच्या योग्य अंमलबजावणीसाठी बुधवारी केंद्रीय मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांच्या अध्यक्षतेखाली बैठक झाली. यावेळी केंद्रीय मंत्री तोमर यांनी संबंधित अधिकाऱ्यांना सांगितले की, देशातील कृषी क्षेत्राला चालना देणे आणि शेतकऱ्यांना त्यांच्या मालाला वाजवी भाव देणे हे सरकारचे पहिले ध्येय आहे. त्यामुळे कोणत्याही योजनेच्या केंद्रस्थानी शेतकऱ्यांचे हित सर्वोपरि असायला हवे.
केंद्रीय मंत्री तोमर म्हणाले की क्लस्टर डेव्हलपमेंट कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणीच्या मदतीने देशातील फलोत्पादनाच्या सर्वांगीण विकासावर लक्ष केंद्रित केले जाईल. यासोबतच शेतकऱ्यांना या कार्यक्रमाचा लाभ मिळावा, यावर भर दिला जाणार आहे. ते म्हणाले की अरुणाचल प्रदेश, आसाम, पश्चिम बंगाल, मणिपूर, मिझोराम, झारखंड आणि उत्तराखंड यासह अनेक राज्यांचा देखील त्यांच्या फोकस/मुख्य पिकांसह ओळखल्या गेलेल्या 55 क्लस्टरच्या यादीत समावेश केला पाहिजे. तोमर म्हणाले की भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) संलग्न संस्थांकडे ओळखल्या गेलेल्या क्लस्टर्समध्ये उपलब्ध असलेली जमीन या कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणीसाठी वापरली जावी. त्यांनी पीक विविधीकरणावर आणि या महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रमाला उत्पादन विक्री आणि क्षमता वाढीसाठी बाजारपेठेशी जोडण्यावर भर दिला.
शेतकऱ्यांना होणार फायदा
त्याचवेळी राज्यमंत्री चौधरी म्हणाले की, या कार्यक्रमांतर्गत लहान आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना फायदा होण्यासाठी पायाभूत सुविधांचे जिओ टॅगिंग करणे, शेतात राबविण्यात येणाऱ्या उपक्रमांचा मागोवा घेणे, देखरेखीच्या उद्देशाने इ. क्लस्टर डेव्हलपमेंट प्रोग्राममध्ये फलोत्पादन उत्पादनांच्या कार्यक्षम आणि वेळेवर निर्वासन आणि वाहतुकीसाठी मल्टीमोडल ट्रान्सपोर्टच्या वापरासह शेवटच्या मैलाची कनेक्टिव्हिटी निर्माण करून संपूर्ण फलोत्पादन परिसंस्थेचा कायापालट करण्याची मोठी क्षमता असल्याची माहिती बैठकीत देण्यात आली. अर्थव्यवस्थेला मदत करण्याबरोबरच CDP क्लस्टर-विशिष्ट ब्रँड्स देखील तयार करेल, जेणेकरून त्यांना राष्ट्रीय आणि जागतिक मूल्य साखळींमध्ये समाविष्ट करता येईल, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक मोबदला मिळेल.
सीडीपीचा फायदा सुमारे 10 लाख शेतकरी आणि मूल्य शृंखलाशी संबंधित भागधारकांना होईल. सीडीपीचे उद्दिष्ट लक्ष्य पिकांची निर्यात सुमारे 20% ने सुधारणे आणि क्लस्टर पिकांची स्पर्धात्मकता वाढविण्यासाठी क्लस्टर-विशिष्ट ब्रँड तयार करणे आहे. सीडीपीच्या माध्यमातून फलोत्पादन क्षेत्रातही मोठी गुंतवणूक येऊ शकेल.
