हॅलो कृषी ऑनलाईन: बिहारमधील गया येथील बिथो गावातील तरुण शेतकरी (Farmers Success Story) वेगवेगळ्या पद्धतीने शेती करून भाजीपाला पिकवत आहेत. याशिवाय एका शेतीतून निर्माण होणारा कचरा दुसऱ्या शेतीत वापरून ही शेतीही पर्यावरणपूरक बनवली जात आहे, शेतकरी शक्ती कुमार (Shakti Kumar) यांनी वेस्ट टू वेल्थचा (Waste To Wealth) शानदार प्रयोग केला आहे. तो मशरूम पिकवणाऱ्या कंपोस्ट पिशव्यांमध्ये सेंद्रिय भाजीपाला पिकवत आहे (Vegetable Cultivation On Mushroom Waste).
शेतात उरलेला पेंढा आणि अवशेष जाळण्याऐवजी, ते कंपोस्ट तयार करण्यासाठी वापरले जातात, ज्यामुळे शेतातील माती सुधारते आणि पर्यावरणास देखील मदत होते (Farmers Success Story). गेल्या अनेक वर्षांपासून शक्ती आपल्या घरात मशरूम पिकवत आहेत. या कामातून त्याला चांगले उत्पन्न मिळते. मशरूम लागवडीनंतर (Mushroom Cultivation) कंपोस्ट पिशवी निरुपयोगी झाली की शेतात फेकून दिले जायचे. परंतु शक्तीने नवीन संकल्पना शोधून काढली. एक प्रयोग म्हणून त्यांनी टाकाऊ कंपोस्ट पिशव्यांमध्ये भाजीपाल्याच्या बिया पेरल्या आणि त्याला चांगले यश मिळाले, बिठो शरीफ येथील कंदी गावात राहणारे मशरूम आणि सेंद्रिय शेती करणारे शेतकरी म्हणाले की, आम्ही टेरेसवर शेती सुरू केली आणि प्रथम आम्ही मशरूम पिकवण्यास सुरुवात केली. या कालावधीत सुमारे 500 पिशव्या मशरूमसाठी वापरण्यात आल्या आणि त्यातून चांगला नफाही कमावला गेला (Farmers Success Story).
मशरूमच्या उत्पादनानंतर उरलेला कचरा टेरेसवर कारले आणि काकडी लावण्यासाठी वापरला जातो. आम्हाला या मॉडेलचा खूप फायदा झाला. एका फार्मचे संचालक राजेश सिंह यांनी आम्हाला मशरूमचा कचरा शेतात न टाकता छतावर टाकण्याचा सल्ला दिला होता, कारण ते जास्त फायदेशीर ठरेल. सुरुवातीला आम्ही थोडे साशंक होतो पण जेव्हा आम्ही त्याची पद्धत स्वीकारली तेव्हा आम्हाला दिसले की त्याचे खरोखर चांगले परिणाम आहेत. त्यांनी सांगितले की उन्हाळ्यात सकाळी उठून टेरेसवर जातो तेव्हा आपल्याला थंड वाऱ्याची झुळूक येते आणि घराचे तापमान नेहमीच राखले जाते. टेरेसवर नैसर्गिक एसी असल्यासारखे वाटते (Farmers Success Story).
सुरुवात कुठून झाली?
सुरुवातीला शक्ती कुमार यांनी मशरूमची लागवड सुरू केली तेव्हा फक्त 50 पिशव्या घेऊन सुरुवात केली, परंतु आज आम्ही 500-550 पोत्यांपर्यंत पोहोचलो आहोत आणि त्यातून चांगला नफा मिळवत आहोत असे त्यांनी सांगितले. जवळच्या बाजारपेठेत मशरूमला चांगली मागणी आहे, त्यामुळे आम्हाला कोणतीही अडचण आली नाही.
आजच्या तरुणांनी अभ्यासासोबत शेतीकडेही लक्ष द्यायला हवं, असंही मला वाटते. अर्धवेळ नोकरी म्हणून शेती करता येते आणि त्यासाठी जास्त वेळ लागत नाही. आत्तापर्यंत आम्ही मशरूम सोबत कारले आणि काकडी देखील पिकवत आहोत. यानंतर, आम्ही बटाटे आणि कांद्याच्या लागवडीसाठी या कंपोस्ट वापर करत आहोत असे शक्ती कुमार यांनी सांगितले (Farmers Success Story).
