हॅलो कृषी ऑनलाईन : निसर्गाने मानवाला दिलेली सर्वात सुंदर देणगी म्हणजे फुले. त्यांच्यापासून निघणारा सुगंध मनाला ताजेतवाने आणि शांततेची अनुभूती देतो. म्हणूनच श्रेष्ठ विचारवंतांनी त्यांच्या सृष्टीतील फुलांच्या (Flower Cultivation) वैभवाची प्रशंसा केली आहे. फुलांचा उपयोग पूजा-अर्चा, सण-उत्सव, कार्यक्रम, समारंभात होतो. सौंदर्यप्रसाधने, परफ्यूम आणि फार्मास्युटिकल उद्योगांमध्ये फुलांना (Flower Cultivation) नेहमीच मागणी असते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकाला भाव मिळतो. सामान्य ज्ञानाने कोणताही शेतकरी फुलशेतीचा व्यवसाय सुरू करू शकतो.
कमळाची लागवड
कमी खर्चात बंपर नफा! साधारणपणे असे मानले जाते की ते तलावात किंवा चिखलात फुलते, परंतु आधुनिक कृषी शास्त्राचा वापर करून, आपण आपल्या शेतात कमळाची लागवड सहजपणे करू शकता.
कमळाची पेरणी बियाणे आणि कटिंग अशा दोन्ही पद्धतीने करता येते. कमळ (Flower Cultivation) पिकाला पुरेशा प्रमाणात सिंचनाची आवश्यकता असल्यामुळे शेतात नेहमी पाणी साचलेली स्थिती ठेवा. कमळाचे पीक तीन ते चार महिन्यांत तयार होते.
गुलाबाची लागवड
कमी खर्चात बंपर नफा! साधारणपणे असे मानले जाते की ते तलावात किंवा चिखलात फुलते, परंतु आधुनिक कृषी शास्त्राचा वापर करून, आपण आपल्या शेतात कमळाची लागवड सहजपणे करू शकता. या पद्धतीने करा कमळ लागवड- कमळ लागवडीसाठी ओलावा असलेल्या मातीची निवड सर्वोत्तम आहे. बिया पेरण्यापूर्वी शेताची चांगली नांगरणी करावी. कमळाची पेरणी बियाणे आणि कटिंग अशा दोन्ही पद्धतीने करता येते. कमळ पिकाला पुरेशा प्रमाणात सिंचनाची आवश्यकता असल्यामुळे शेतात नेहमी पाणी साचलेली स्थिती ठेवा. कमळाचे पीक तीन ते चार महिन्यांत तयार होते.
झेंडू शेती
झेंडूच्या लागवडीसाठी भारतातील हवामान चांगले मानले जाते. त्याची लागवड कमी खर्चातही चांगला नफा देते. झेंडूचा वापर धार्मिक आणि सामाजिक कार्यक्रमात केला जातो. झेंडू हाजारिया आणि आफ्रिकन झेंडू अशा दोन वर्गात विभागला जातो.
अशा प्रकारे झेंडूची लागवड करा- झेंडूचे पीक कोणत्याही (Flower Cultivation) जमिनीत घेता येते. पेरणीपूर्वी शेताची सामान्य नांगरणी करावी. आता शेणखतामध्ये निंबोळी पेंड मिसळा आणि 2-3 वेळा नांगरट करा. आता शेताचे लहान-लहान बेडमध्ये विभाजन करा. एक एकर जमिनीसाठी 600-800 ग्रॅम बियाणे लागतात. आता हे बिया तयार शेताच्या वाफ्यावर शिंपडा. शेतकरी युरिया आणि पोटॅश खत म्हणून वापरू शकतात. हिवाळ्यात पिकाला किमान सिंचनाची गरज असते.
गुलाबाची लागवड
संपूर्ण भारतात गुलाबाची लागवड केली जाते. तज्ज्ञांनी फुलांच्या रंग-आकार-सुगंधानुसार गुलाबाच्या (Flower Cultivation) जातींची पाच वर्गात, हायब्रीड टी, फ्लोरिबुंडा, पॉलिंथा क्लास, क्रिपर क्लास आणि मिनिएचर क्लास अशी विभागणी केली आहे.
गुलाब लागवडीची पद्धत- गुलाबाच्या लागवडीसाठी चिकणमाती माती सर्वोत्तम मानली जाते. पेरणीपूर्वी कुजलेले खत, युरिया सिंगल सुपर फॉस्फेट आणि म्युरिएट पोटॅश शेतात टाकावे. आता शेताची नांगरणी करा आणि पॅड घाला. आता शेताचे लहान-लहान बेडमध्ये विभाजन करा. साधारणपणे गुलाबाची लागवड कटिंग लावून केली जाते. त्यासाठी रोपवाटिकेत तयार केलेल्या रोपांमधून कलमांची निवड केली जाते. तीन आठवड्यांच्या अंतराने सतत पाणी दिल्यास रोपांवर कळ्या आणि फुले येतात. फ्लेमिंगो, जवाहर, मृगालिनी पिंक, गंगेज व्हाईट आणि पर्ल या गुलाबाच्या प्रमुख जाती आहेत.
मोगरा लागवड
हे फूल त्याच्या गोड सुगंधासाठी ओळखले जाते. देशात पंजाब, हरियाणा आणि दक्षिणेकडील राज्यांमध्ये मोगऱ्यांची लागवड केली जाते. त्याच्या सुगंधामुळे, परफ्यूम-डिटर्जंट आणि कॉस्मेटिक उद्योगात त्याला नेहमीच मागणी असते.
मोगरा लागवड – या फुलाची रोपे चिकणमाती, चिकणमाती मातीत चांगली वाढतात. नांगरणीनंतर, शेत तणमुक्त करण्यासाठी एक किंवा दोनदा खोदाई करावी. शेत तयार करण्यासाठी जमिनीत कंपोस्ट खत मिसळावे. आता शेताचे लहान-लहान बेडमध्ये विभाजन करा. बेलाच्या पेरणीसाठी सप्टेंबर ते नोव्हेंबर हे महिने चांगले आहेत. बियाणे तयार शेतात 10-15 सेमी खोलीवर पेरा. पिकाच्या चांगल्या वाढीसाठी वेळोवेळी तण काढत रहा.
