हॅलो कृषी ऑनलाईन : शेळीपालन व्यवसाय हा अगदी कमीत कमी खर्चात आणि कमी जागेत करता येणारा व्यवसाय (Goat Farming) आहे. याशिवाय उत्तमरित्या नफा देणारा व्यवसाय म्हणून शेळीपालनाकडे पाहिले जाते. शेळीपालन व्यवसायाकडे आता बरेच सुशिक्षित बेरोजगार युवक मोठ्या प्रमाणात वळू लागले आहेत. बरेच शेतकरी कुटुंब एक ते दोन शेळ्याचे पालन करतात. परंतु, आता शेळीपालनाला एक व्यावसायिक स्वरूप प्राप्त झाले असून, मोठ-मोठे शेड उभारून आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून, शेळीपालन व्यवसाय (Goat Farming) करण्यात येत आहे.
पशुपालन व्यवसाय असो की शेळीपालन यामध्ये तुम्ही घेत असलेल्या पशूंची किंवा शेळ्यांची प्रजात (Goat Farming) कोणती आहे. म्हणजे कोणत्या जातीची शेळी आहे?त्यापासून मिळणारे उत्पादन किती मिळेल? हे देखील तपासणे तितकेच गरजेचे आहे. या लेखात आपण शेळ्यांच्या दोन महत्त्वपूर्ण प्रजाती जाणून घेणार आहोत. नंदीदुर्गा शेळी आणि भाखरवाली शेळी या शेळीच्या प्रमुख दोन जाती आहेत. ज्याबद्दल आपण सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत.
शेळीपालनासाठी उपयुक्त प्रजाती (Goat Farming Breeds)
- नंदीदुर्गा शेळी : नंदीदुर्गा शेळीच्या जातीचा विचार केला तर ही कर्नाटक राज्यात आढळते. या शेळीचा चेहरा, तिची पायाचे खूर आणि डोळ्यांची पापणी काळ्या रंगाचे असते. नंदीदुर्गा शेळ्या या प्रामुख्याने मांस उत्पादनासाठी पाळल्या जातात. या जातीच्या शेळ्यांची महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे या जुळ्या करडांना जन्म देतात. त्यामुळे सहाजिकच दुप्पट नफा होतो. नंदीदुर्गा मादी शेळीचे वजन 25 ते 42 किलोच्या दरम्यान असते. तर नराचे वजन 56 किलोपर्यंत असते. त्यामुळे या जातीपासून मिळणारे मांस उत्पादन साहजिकच जास्त प्रमाणात मिळते.
- भाखरवाली शेळी : शेळीची ही प्रजात जम्मू काश्मीर राज्यात मोठ्या प्रमाणात आढळते. या जातीच्या शेळी चा रंग पांढरा आणि काळा अशा दोन्ही प्रकारचा असूनया शेळीची शिंगे खाली वाकलेले असतात. जर आपण या शेळीचा विचार केला तर ही दूध आणि मांस या दोन्हीसाठी मोठ्या प्रमाणात पाळणे फायदेशीर ठरते. जर आपण या शेळीच्या दूध क्षमतेचा विचार केला तर दररोज सरासरी 900 मिली दूध ही शेळी देते. या जातीच्या मादी शेळीचे वजन 50 किलो आणि नराचे वजन 60 किलो पर्यंत असते. या शेळीपालनातून भरपूर नफा मिळू शकतो.
