हॅलो कृषी ऑनलाईन : हिवाळा सुरू झाला की आंब्याच्या झाडांवर मेलीबग्सचे आक्रमण वाढते, त्यामुळे मोहर नीट वाढू शकत नाहीत. अशा परिस्थितीत येथील आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांना दरवर्षी मोठा तोटा सहन करावा लागतो. पण आता काळजी करण्यासारखे काही नाही. देशातील ज्येष्ठ फळ शास्त्रज्ञ डॉ. एस.के. सिंह मेलीबग कीटकांना तोंड देण्यासाठी खास उपाय सांगत आहेत.
डॉ. सिंग यांच्या म्हणण्यानुसार मेलीबगचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी आंब्याच्या झाडांची निगा डिसेंबर महिन्यापासूनच सुरू करावी. मेलीबगच्या नियंत्रणासाठी प्रति झाड 2 मिली डाय मिथाइल 20 ईसी प्रति लिटर पाण्यात मिसळून द्रावण तयार करा.यानंतर आंब्याच्या फांद्यावर शिंपडा. त्यामुळे झाडावर चढणाऱ्या कीटकांच्या संख्येत मोठी घट झाली आहे. पण केमिकल कंट्रोल करताना काही गोष्टीही लक्षात ठेवायला हव्यात.
विशेष म्हणजे मित्र कीटकांनाही यामुळे इजा होते. मित्र कीटक सकाळी जास्त सक्रिय असतात. म्हणूनच कीटकनाशकांची फवारणी संध्याकाळी करावी.
या मेलीबग कीटकांमुळे आंबा पिकाचे 50 ते 100 टक्के नुकसान होऊ शकते. हे आंबा पिकामध्ये डिसेंबर ते मे या काळात दिसतात.
असे होते नुकसान
या किडीची निम्फ आणि प्रौढ मादी दोघेही पिकांचे खूप नुकसान करतात. ते फळांचे देठ, फुले, फळे आणि मऊ डहाळ्यांचा रस शोषून आंब्याचे नुकसान करतात. त्याचे वेळीच व्यवस्थापन केल्यास पिकांचे नुकसान टाळता येते. यासाठी यांत्रिक, जैविक व रासायनिक व्यवस्थापन केल्यास पिकाला किडीच्या हल्ल्यापासून वाचवता येते.
दुसरीकडे उन्हाळ्यात फळबागा चांगल्या पद्धतीने नांगरून सोडल्या पाहिजेत. त्यामुळे किडीची मादी व अंडी कडक सूर्यप्रकाशाने नष्ट होतात. डिसेंबर महिन्यात झाडाच्या मुख्य खोडावर जमिनीपासून एक ते दीड फूट उंचीवर झाडाभोवती ३० सेमी रुंद पॉलिथिन गुंडाळून त्यावर ग्रीस लावा. असे केल्याने कीटक मातीतून झाडावर चढू शकत नाहीत. तसेच, मेलीबग किडीच्या प्रतिबंधासाठी, झाडाभोवती माती कुदळल्यानंतर, प्रति झाड 250 ग्रॅम क्लोरपायरीफॉस पावडर घाला. कोणत्याही परिस्थितीत हे काम डिसेंबरअखेर किंवा जानेवारीच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत करा. असे केल्याने या किडीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात कमी होतो. हे कीटक एकदा झाडावर चढले की, त्याचे व्यवस्थापन करणे फार कठीण होते.
