हॅलो कृषी ऑनलाईन: पावसाळ्यात (Rainy Season) जनावरांच्या (Management Of Sheep And Goat) आरोग्याची विशेष काळजी घेणे गरजेचे असते, कारण या काळात जनावरांना जंतूसंसर्ग किंवा पोषणा अभावी विविध प्रकारचे आजार (Animal Diseases) होत असतात. वेळीच उपाय केल्यास होणारे नुकसान टाळता येते. यात प्रामुख्याने शेळ्या, मेंढ्याची निगा राखणे महत्त्वाचे (Management Of Sheep And Goat) ठरते. जाणून घेऊ याविषयी सविस्तर माहिती.
पावसाळ्यातील शेळ्यांचे व्यवस्थापन (Management Of Sheep And Goat)
- शरीरावरील परजीवींच्या वाढीकडे लक्ष द्यावे.
- नवीन करडांचे जंत निर्मूलन करावे.
- सर्व शेळ्यांचे आंत्रविषार, पी. पी. आर., धनुर्वातासाठी लसीकरण (Goat Vaccination) करून घ्यावे.
- पैदासक्षम शेळ्यांना खुराक वाढवा.
- पैदाशीच्या बोकडांची पैदाशीसाठी तयारी करावी. जर एकावेळी शेळ्यांना गाभण घालायचे असेल तर माज ओळखण्यासाठी माज ओळखणारा बोकड (Teaser Buck) गोठ्यात ठेवावा.
पावसाळ्यातील मेंढ्यांचे व्यवस्थापन (Management Of Sheep And Goat)
- पशु वैद्यकाच्या सल्ल्याने कळपातील मेंढ्यांची लाल लघवीचा आजार व कावीळ या रोगाची तपासणी (Disease Screening In Sheep) करून उपचार करावे.
- मेंढ्यांना शिफारसीनुसार जंताचे औषध उपचार करावेत.
- गाभण मेंढ्याची विशेष काळजी घ्यावी.
- 1 ते 12 महिने वयाच्या कोकरांचे शारीरिक वजन करून घ्यावे. सर्व मेंढ्यांना धनुर्वात रोगाचे लसीकरण (Vaccination In Sheep) करून घ्यावे.
इतर जनावरांची काळजी
- गोठ्यामध्ये (Animal Shade Management In Rainy Season) काही ठिकाणी पाणी गळत असेल तर वेळीच डागडुजी करावी. गोठ्यात हवा खेळती राहील याची दक्षता घ्यावी.
- गोठ्यामध्ये स्वच्छता ठेवावी, जेणेकरून लघवी व शेणावाटे निघणारे अमोनियम मिथेन वायूमुळे जनावरांच्या डोळ्यांना त्रास होणार नाही.
- वारा, थंडीपासून बचाव करण्यासाठी योग्य निवारा, गाभण गाई, म्हशींची योग्य व्यवस्था, आरामदायी व उबदार बसण्याची सुविधा तसेच शक्य तेवढे कोरडे वातावरण या काळात ठेवावे.
- पावसाळ्यात जमीन ओली, भुसभुशीत झाल्यामुळे जनावर घसरून त्यांना इजा होऊ शकते. दगड व माती खूरांमध्ये जाऊन बसल्यामुळे जनावरांना जखमा होतात. यासाठी खूरांची नियमित तपासणी करावी. पावसाळ्यात ओलसरपणामुळे खूर खराब झाल्यास त्या वेदनांमुळे दुभत्या गाई, म्हशींच्या उत्पादनावर परिणाम होतो.
- हिरव्या चाऱ्याकरिता (Animal Fodder Management In Rainy Season) ज्वारी, बाजरी, मका, यासारखे पिकांना प्राधान्य द्यावे. याबरोबर बहुवार्षिक पिकांमध्ये यशवंत, मेथी घास यासारखी पिके घ्यावीत.
