हॅलो कृषी ऑनलाईन: शेतकरी बंधुंनो जर तुम्ही पशुपालन (Purchasing Of Milking Cattle) सुरू करणार असाल, आणि त्यासाठी चांगल्या आणि दुभत्या जातीची जनावरे (Milching Animals) खरेदी करायचा विचार करत असाल तर तुम्हाला काही गोष्टी माहित असणे फार गरजेचे आहे, अन्यथा तुम्हाला नुकसान सहन करावे लागते. अशा परिस्थितीत तुम्ही जनावरे खरेदी करण्यापूर्वी काही गोष्टींची खात्री करून घ्यावी. आजच्या लेखात गाई-म्हशी खरेदी करण्यापूर्वी 10 महत्त्वाच्या गोष्टी माहित करणे गरजेचे आहे ते जाणून घेऊ या.
गायी आणि म्हशी खरेदी करण्यापूर्वी खालील गोष्टी लक्षात ठेवा (Important Points While Purchasing Of Milking Cattle)
- प्राण्याची जात: गाय किंवा म्हैस विकत (Purchasing Of Milking Cattle) घेण्यापूर्वी, त्याच्या जातीबद्दल (Cattle Breed) जाणून घ्याघेणे गरजेचे असते. कारण यामुळे जनावरांची दूध उत्पादन क्षमता, आरोग्य आणि आयुष्य अचूकपणे ठरवता येते. जातीची निवड करताना, आपण त्याची हवामान अनुकूलता आणि रोग प्रतिकारशक्ती देखील लक्षात ठेवली पाहिजे.
- आरोग्य चाचणी: प्राणी खरेदी करण्यापूर्वी त्याची आरोग्य तपासणी करून घ्यावी. पशुवैद्यकाने गाय किंवा म्हशीची संपूर्ण आरोग्य तपासणी केल्यानंतर आपल्याला कळते की त्यांना कोणताही गंभीर आजार नाही.
- दूध उत्पादन क्षमता: गायी आणि म्हशींची दूध उत्पादन क्षमता (Milk Production Capacity) हे त्यांचे प्रमुख वैशिष्ट्य आहे. ते विकत घेण्यापूर्वी, तुम्ही त्यांचा मागील 6 महिन्यांचा दूध उत्पादन रेकॉर्ड तपासावा. याशिवाय, ती गाय किंवा म्हैस कोणत्या वेळी सर्वाधिक दूध उत्पादन देते हे देखील जाणून घेतले पाहिजे.
- जनावरांचे वय: प्राण्याचे वय (Cattle Age) त्याच्या आरोग्यावर तसेच उत्पादकतेवर परिणाम करते. तुम्ही जुने किंवा अगदी लहान जनावरे खरेदी (Purchasing Of Milking Cattle) करणे टाळावे, कारण ते पुरेसे दूध देणार नाहीत आणि त्यांना अधिक काळजी घ्यावी लागेल. दुग्धोत्पादनासाठी गायी आणि म्हशींचे सर्वोत्तम वय 3 ते 6 वर्षे आहे.
- प्रजनन क्षमता: गायी आणि म्हशी खरेदी (Purchasing Of Milking Cattle) करण्यापूर्वी त्यांची प्रजनन (Cattle Reproduction Capacity) क्षमता देखील जाणून घेतली पाहिजे, कारण याचा उत्पादन क्षमतेवरही परिणाम होतो. असे जनावर निवडावे ज्याने गेल्या 1-2 वर्षात निरोगी वासरांना जन्म दिला आहे. प्राण्याच्या मागील गर्भधारणा आणि प्रसूतीच्या नोंदी देखील तपासावे.
- आहार माहिती: प्राण्यांचे आरोग्य आणि उत्पादनक्षमतेतही आहार (Fodder) महत्त्वाची भूमिका बजावतो. गाय किंवा म्हैस खरेदी करण्यापूर्वी तिला कोणत्या प्रकारचा आहार दिला गेला आहे हे जाणून घेणे तुमच्यासाठी महत्त्वाचे आहे. तुम्ही त्याची पौष्टिक माहिती विक्रेत्याकडून मिळवू शकता.
- पर्यावरण आणि अनुकूलता: गाय किंवा म्हैस खरेदी करण्यापूर्वी ती तुमच्या परिसरातील हवामानासाठी योग्य आहे की नाही याकडे लक्ष दिले पाहिजे. तुम्ही तुमच्या स्थानिक वातावरणानुसार योग्य जातीची निवड करावी, ज्यामुळे जनावराचे आरोग्य आणि उत्पादकता टिकून राहण्यास मदत होते.
- प्राण्यांचे व्यवहार: प्राणी विकत घेण्यापूर्वी त्याच्या वागण्याकडेही लक्ष दिले पाहिजे, जर प्राणी आक्रमक किंवा चिडखोर असेल तर त्याला वाढवणे कठीण होते. शांत स्वभावाच्या गायी आणि म्हशी निवडा, ज्यामुळे दूध काढणे सोपे होते आणि काम करताना कोणतीही अडचण येत नाही.
- दुधाची गुणवत्ता: गायी आणि म्हशी खरेदी करण्यापूर्वी, आपण त्यांच्या दुधाचे प्रमाण आणि गुणवत्ता (Milk Quality) देखील जाणून घेतली पाहिजे. त्यांच्या दुधाची गुणवत्ता तपासली पाहिजे. दुधात फॅटचे प्रमाण, एसएनएफ (सॉलिड्स नॉट फॅट) व इतर पोषक घटक योग्य प्रमाणात नसल्यास दुधाला बाजारात योग्य भाव मिळत नाही.
- विक्रेत्याची विश्वासार्हता: गायी आणि म्हशी खरेदी करताना (Purchasing Of Milking Cattle), आपण ज्या विक्रेत्याकडून खरेदी करत आहात तो विश्वासार्ह आहे याची खात्री करा. त्यासाठी स्थानिक शेतकरी किंवा पशुपालकांकडून माहिती घेऊन विक्रेत्याचे पूर्वीचे रेकॉर्ड तपासावे. याच्या मदतीने तुम्ही फसवणूक टाळू शकता आणि योग्य जनावर निवडू शकता.
