हॅलो कृषी ऑनलाईन : पशुपालन हा देशातील सर्वात मोठा उत्पन्नाचा स्त्रोत बनत आहे. दुग्ध व्यवसायात सहभागी होऊन शेतकरी भरघोस नफा कमावत आहेत. देशात अशा अनेक म्हशींच्या जाती आहेत, ज्यांचे पालन करून शेतकरी भरघोस कमाई करत आहेत. नागपुरी जातीच्या म्हशीलाही पशुपालकांची पसंती आहे. एका हंगामात 1000 लिटरहून अधिक दूध देण्याची या म्हशीची क्षमता आहे.
नागपुरी म्हशीचा आकार
ही म्हैस महाराष्ट्रातील विदर्भातील मानली जाते. हे अनेक नावांनी ओळखले जाते. अनेक ठिकाणी आर्वी, बरारी, चांदा, गंगौरी, गौळओगन, गावलवी, गौराणी, पुराणथडी, शाही आणि वऱ्हाडी या नावांनी ओळखले जाते. इतर म्हशींच्या जातींच्या तुलनेत नागपुरी म्हशीचे शरीर लहान आणि हलके असते. रंग सहसा काळा असतो. चेहरा, पाय आणि शेपटीच्या टोकावर पांढरे डाग आहेत. त्याची शिंगे लांब असतात. त्याची सरासरी उंची सुमारे 135 सेमी आहे. या म्हशीची किमत हि जवळपास 90 हजारपर्यंत असते. किंमत हि कमी जास्त असू शकते.
1055 लिटर दूध उत्पादन क्षमता
प्रति वेत सरासरी दूध उत्पादन 1039 किलोग्रॅम असून ते 760 – 1055किलोग्रॅम च्या दरम्यान आढळून येते. त्यांच्या दुधात ७.७ टक्के फॅट आढळते. ही म्हैस दुग्ध व्यवसायासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते. ही म्हैस अल्पावधीत घरी आणून पशुपालक करोडपती होऊ शकतो.
नागपुरी म्हशींव्यतिरिक्त मुर्रा, नीलरावी, जाफ्राबादी, पंढरपुरी, बन्नी, भदावरी, चिल्का, कालाखंडी, मेहसाणा, सुरती, तोडासारख्या उच्च दूध उत्पादन क्षमता असलेल्या देशी म्हशीही याच देशात आहेत. जर पशुपालकांना दुग्ध व्यवसायात भरघोस नफा मिळवायचा असेल तर ते या म्हशींचा समावेश त्यांच्या ताफ्यात करू शकतात. निश्चितच त्यांचा नफा अनेक पटींनी वाढेल.
