हॅलो कृषी ऑनलाईन: सोयाबीनची लागवड करणारे शेतकरी सध्या सोयाबीनमधील ओलाव्याच्या (Management of Soybean Moisture) समस्येने चिंतेत आहेत. ओलाव्याचे प्रमाण जास्त असल्याने शेतकऱ्यांना सोयाबीनला बाजारात योग्य भाव (Soybean Market Rate) मिळत नाही. परिस्थिती अशी आहे की, शेतकऱ्यांना त्यांचे सोयाबीन किमान आधारभूत किमतीपेक्षा (Soybean MSP) कमी व्यापाऱ्यांना विकावे लागत आहे. मात्र, शासनाने सोयाबीनची शासकीय खरेदी सुरू केली आहे. याशिवाय 15 टक्के ओलावा असलेले सोयाबीन (Soybean Moisture) शेतकऱ्यांकडून खरेदी करण्याचे आश्वासन दिलेले आहे, त्यामुळे शेतकऱ्यांना काहीसा दिलासा मिळाला आहे.
तरीही साठवणुकीतील सोयाबीनमधील ओलाव्याची समस्या (Management of Soybean Moisture) शेतकऱ्यांना सतावत आहे. जास्त ओलाव्यामुळे त्यांचे सोयाबीन खराब होण्याची भीती त्यांना आहे. सोयाबीनमधील ओलाव्याच्या समस्येवर मात करण्यासाठी जाणून घेऊ या पद्धती आणि उपायांबद्दल.
सोयाबीनमधील ओलाव्याच्या समस्येवर मात करण्यासाठी उपाय (Management of Soybean Moisture)
फॅन वापरून सोयाबीन सुकवा: तुम्ही तुमचे सोयाबीनचे उत्पादन पेडेस्टल फॅन्सने सुकवू शकता. यामध्ये दर एक किंवा दोन दिवसांनी सोयाबीनमधील आर्द्रता तपासावी आणि त्यानुसार पंख्याचा वेग वाढवा किंवा कमी करावा. ज्या जागेत किंवा कंटेनर मध्ये सोयाबीन वाळवले (Soybean Drying) जात आहे त्याचा वास सतत तपासावा. कुजल्यासारखा वास येत असेल तर जागा किंवा कंटेनर बदलावा, कारण ओलावा कमी न केल्यास सोयाबीन लवकर खराब होऊ शकते.
सोयाबीन सुकविण्यासाठी ड्रायर वापर: बाजारात अनेक प्रकारचे ड्रायर मशीन उपलब्ध आहेत ज्याचा वापर करून तुम्ही तुमचे सोयाबीन सुकवू शकता (Management of Soybean Moisture). तापमान वाढवणे किंवा कमी करण्याचा पर्याय देखील आहे. त्यानुसार आपण इच्छित तापमान सेट करू शकता. यामध्ये लक्षात ठेवा की, सोयाबीन उच्च तापमानात सुकवल्याने त्याचे दाणे फुटण्याची शक्यता असते, त्यामुळे ते बाजारात विकणे कठीण होते. अशा परिस्थितीत सोयाबीन ड्रायरने सुकवण्याबाबत, या यंत्रासोबत दिलेल्या पुस्तिकेत दिलेल्या वापराच्या सूचनांचे पालन करावे.
सोयाबीन कमी तापमानात ग्रेन स्प्रेडरने वाळविणे: सोयाबीन पीक सुकविण्यासाठी ग्रेन स्प्रेडरचा वापर केला जाऊ शकतो. त्यावर तुम्ही सोयाबीन पसरवू शकता. या तंत्रात सोयाबीनचे उत्पादन कमी तापमानात वाळवता येते. या स्प्रेडरचा मजला सच्छिद्र असून त्याखाली पंखा लावता येतो. या पंख्याच्या गतीवर सोयाबीन सुकण्याचा वेग अवलंबून असेल. सोयाबीनच्या सुकण्याच्या गतीमध्ये बाहेरील तापमानही महत्त्वाची भूमिका बजावते. जर बाजार गरम असेल तर तुमचे सोयाबीन पीक लवकर सुकते (Management of Soybean Moisture). बाजारात दमट वातावरण असेल तर सुकायला जास्त वेळ लागू शकतो.
सोयाबीन ओलसर ठिकाणी ठेवणे टाळा: सोयाबीन ओलसर ठिकाणी ठेवणे टाळावे. ओलसर जागी सोयाबीन साठविल्यास ओलावा आणि ओलसरपणा येतो आणि जास्त ओलाव्यामुळे सोयाबीनला बुरशी येऊ शकते आणि सोयाबीनचे पीक खराब होऊ शकते. अशा स्थितीत सोयाबीन ठेवण्यासाठी हवा व योग्य प्रकाश असलेली जागा निवडावी. कच्च्या सोयाबीनच्या उत्पादनामध्ये संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असतो, ज्यामुळे संपूर्ण उत्पादन खराब होऊ शकते.
सोयाबीन सुकविण्यासाठी आगीचा वापर करू नका: सोयाबीनचे उत्पादन सुकविण्यासाठी आग किंवा उष्णतेचा कधीही वापर करू नये. यामुळे सोयाबीन पिकाचे मोठे नुकसान होऊ शकते. सोयाबीन जळण्याचा धोका असतो. त्याचबरोबर सोयाबीनचे दाणे जास्त उष्णतेमुळे फुटू शकतात. अशा स्थितीत सोयाबीन सुकविण्यासाठी (Management of Soybean Moisture) कधीही आगीचा वापर करू नये, त्यामुळे मोठे नुकसान होण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे धान्य खराब होऊन उत्पादन खरेदी करता येत नाही.