हॅलो कृषी ऑनलाईन: ग्रामपंचायत-स्तरीय हवामान अंदाज (Weather Forecast At Gram Panchayat Level) हे ग्रामीण समुदायांना, विशेषत: शेतकर्यांना सक्षम करण्यासाठी, नैसर्गिक आपत्तिसाठी (Natural Calamity) तयार करण्यासाठी आणि हवामानातील बदलाला सामोरा जाणाऱ्या शाश्वत शेतीसाठी अद्ययावत हवामान पूर्वानुमान पुरविते.
या पार्श्वभूमीवर पंचायती राज मंत्रालय (MoPR), भारतीय हवामान विभाग (IMD) आणि पृथ्वी विज्ञान मंत्रालय (MoES) यांच्या सहकार्याने, 24 ऑक्टोबर 2024 रोजी विज्ञान भवन, नवी दिल्ली येथे ग्रामपंचायत-स्तरीय हवामान अंदाज (Weather Forecast At Gram Panchayat Level) सुरू करण्यात येणार आहे. या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट देशातील ग्रामपंचायतींना 5-दिवसांचे दैनंदिन आणि तासाचे हवामान अंदाज (Weather Update) वितरीत करणे, पर्यावरणीय आव्हानांसाठी त्यांची तयारी करणे आणि शाश्वत कृषी पद्धतींना प्रोत्साहन देऊन ग्रामीण समुदायांना, विशेषत: शेतकर्यांना लक्षणीयरीत्या फायदा करून देणे आहे.
यामुळे प्रथमच, ग्रामपंचायतींना आयएमडीच्या विस्तारित सेन्सर नेटवर्कद्वारे सक्षम केलेले हायपर-स्थानिक हवामान अंदाज प्राप्त होतील.
पंचायती राज मंत्रालयाने विकसित केलेल्या विविध डिजिटल प्लॅटफॉर्मद्वारे हवामानाचा डेटा (Weather Forecast At Gram Panchayat Level) उपलब्ध होईल. यामध्ये ई-ग्रामस्वराज, माझे पंचायत ॲप, आणि ग्राम मंच यांचा समावेश असणार आहे. विकास नियोजनासाठी वापरले जाणारे भू-स्थानिक साधन हे ग्रामीण प्रशासनामध्ये प्रगत तंत्रज्ञानाचे एकत्रीकरण करून कृषी आणि नैसर्गिक आपत्तीविरुद्ध तयारी करून माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास मदत करेल.
या कार्यक्रमाच्या शुभारंभाला पंचायत राज मंत्री राजीव रंजन सिंग उर्फ लालन सिंग यांच्यासह प्रमुख मान्यवरांची उपस्थिति असेल; डॉ जितेंद्र सिंह, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान आणि पृथ्वी विज्ञान मंत्री; प्रा. एस. पी. सिंह बघेल, पंचायत राज राज्यमंत्री; आणि विविध मंत्रालये आणि विभागामधील इतर अनेक उच्चपदस्थ अधिकारी उपस्थित असतील.
या कार्यक्रमासोबत “ग्रामपंचायत स्तरावरील हवामान अंदाज” (Weather Forecast At Gram Panchayat Level) नावाची प्रशिक्षण कार्यशाळा आयोजित केली जाईल, ज्यामध्ये पंचायती राज संस्थांचे निवडून आलेले प्रतिनिधी आणि अधिकारी यांच्यासह 200 हून अधिक सहभागी असतील. या कार्यशाळेचे उद्दिष्ट पंचायत प्रतिनिधी आणि स्थानिक अधिकारी यांना हवामान अंदाज प्रभावीपणे वापरण्यासाठी आवश्यक साधने आणि ज्ञानाने सुसज्ज करणे आहे. हे प्रशिक्षण ग्रामीण समुदायांना कृषी, आपत्ती व्यवस्थापन आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासाबाबत माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास सक्षम करेल.
स्थानिक हवामान माहितीची उपलब्धता शेतकर्यांना पेरणी, सिंचन आणि कापणीच्या संदर्भात माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास सक्षम करेल, शेवटी अधिक शाश्वत कृषी पद्धतींना प्रोत्साहन देईल. हा उपक्रम पंचायतींना चक्रीवादळ आणि अतिवृष्टी यांसारख्या अत्यंत हवामानाच्या घटनांबद्दल रिअल-टाइम अलर्ट देऊन, पिकांचे, मालमत्तेचे आणि मानवी जीवनाचे रक्षण करण्यासाठी तत्काळ संरक्षणात्मक कृती करण्यास सक्षम करेल (Weather Forecast At Gram Panchayat Level).
हा उपक्रम हवामानास अनुकूल गावे निर्माण करण्यासाठी आणि तळागाळातील ग्रामीण प्रशासन वाढविण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.
