हॅलो कृषी ऑनलाईन: सध्या भारतीय गव्हाच्या किमती (Wheat Prices) उच्चांकावर पोहोचल्या आहेत. मजबूत मागणी (High Demand), मर्यादित पुरवठा (Supply Crunch) आणि पुरवठा वाढवण्यासाठी सरकारने गोदामांमधून साठा सोडण्यास विलंब केल्यामुळे ही वाढ झालेली आहे असे अभ्यासकांचे म्हणणे आहे.
भाज्यांच्या किमतीत झालेली वाढ आणि पुढील महिन्यात मध्यवर्ती बँकेकडून व्याजदरात कपात करण्याच्या आशेने वाढलेली किरकोळ महागाई ऑक्टोबरमध्ये 14 महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचलेली किरकोळ महागाई वाढण्याची शक्यता आहे.
बाजारात पुरवठा मर्यादित आहे, आणि स्टॉकिस्ट कमी किमतीत (Wheat Prices) गहू सोडण्यास तयार नाहीत. जर सरकारने साठा सोडण्यास सुरुवात केली, तर पुरवठा सुधारेल आणि किमती कमी होतील. सप्टेंबरमध्ये, नवी दिल्लीने धान्याची उपलब्धता आणि मध्यम किंमती वाढवण्यासाठी व्यापारी आणि गिरणीधारक गव्हाच्या साठ्यावरील मर्यादा कमी केली.
परंतु मध्य प्रदेशातील इंदूरमध्ये सुमारे 30,000 रुपये ($355.64) प्रति मेट्रिक टन प्रमाणे व्यवहार होणाऱ्या किमतीवर अंकुश ठेवण्यात यश आले नाही. जे एप्रिलमध्ये 24,500 रुपये होते आणि सरकारने 22,750 रुपयांची किमान आधारभूत किंमत (Wheat Prices) निश्चित केली होती. नवीन हंगामातील पीक मार्चपर्यंत बाजारात येणे अपेक्षित नसल्याने भाव आणखी वाढतील, असा व्यापाऱ्यांचा अंदाज आहे.
मोठ्या प्रमाणात खरेदीदारांना दबाव जाणवत आहे, कारण त्यांना त्यांचे कामकाज चालू ठेवण्यासाठी खरेदी करणे आवश्यक आहे. सरकारने ताबडतोब स्टॉक (Wheat Stock) सोडण्यास सुरुवात करणे आवश्यक आहे, अन्यथा किमती आणखी वाढतील, असेही व्यापारी म्हणत आहेत.
भारताने सुरुवातीला जुलैपासून मोठ्या प्रमाणात ग्राहकांना गहू विकण्याची योजना आखली होती, परंतु यास उशीर झाला आणि त्यानंतरच्या योजनांवर कोणतेही अद्यतन केले गेले नाही. गेल्या वर्षी सरकारने जूनमध्ये आपल्या साठ्यातून गव्हाची विक्री सुरू केली आणि तेव्हापासून ते मार्च 2024 दरम्यान साठ्यातून जवळपास 10 दशलक्ष टनांची विक्रमी विक्री झाली. यामुळे मोठ्या प्रमाणात खरेदीदार जसे की पीठ गिरणी आणि बिस्किट निर्मात्यांना परवडणाऱ्या किमतीत (Wheat Prices) पुरवठा सुरक्षित करण्यात मदत झाली. सरकार नेहमीपेक्षा कमी साठा ठेवत आहे, त्यामुळे विक्रीला उशीर होत आहे, असे डीलर यांचे म्हणणे आहे.
नोव्हेंबरच्या सुरुवातीला राज्याच्या गोदामांमध्ये गव्हाचा साठा 22.3 दशलक्ष टन होता, जो गेल्या वर्षीच्या 21.9 दशलक्ष टनांपेक्षा थोडा जास्त होता, परंतु पाच वर्षांच्या सरासरी 32.5 दशलक्षपेक्षा खूपच कमी होता.
