हॅलो कृषी ऑनलाईन: आजीविका मायक्रो-फायनान्स (Aajeevika Micro Finance Yojana) ही अनुसूचित जातीच्या उद्योजकांना (Scheduled Caste Entrepreneurs) सक्षम करण्यासाठी सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाने (Ministry of Social Justice & Empowerment) सुरू केलेली योजना आहे. या अनोख्या योजनेचा उद्देश अनुसूचित जातीच्या पात्र व्यक्तींना लघुवित्त उपलब्ध करून देणे, त्यांना लहान आणि सूक्ष्म व्यवसाय (Small and Micro Business) उपक्रम राबवण्यास सक्षम करणे हा आहे. जाणून घेऊ या योजनेचे तपशील.
आजीविका मायक्रो-फायनान्स योजनेचे वैशिष्ट्ये (Aajeevika Micro Finance Yojana)
- आजीविका मायक्रो-फायनान्स योजना (Aajeevika Micro Finance Yojana) अनुसूचित जातीच्या उद्योजकांचे सक्षमीकरण आणि आर्थिक समावेशनाला चालना देण्यासाठी खूप महत्त्वपूर्ण आहे.
- सुलभ आणि परवडणारे क्रेडिट पर्याय (Credit Microfinance) प्रदान करून, ही योजना अनुसूचित जाती समुदायातील उद्योजकता, स्वावलंबन आणि उत्पन्न निर्मितीला प्रोत्साहन देते.
- स्पर्धात्मक व्याज दर, व्याज सबव्हेंशन, आणि लवचिक परतफेडीच्या अटी सुनिश्चित करतात.
- कर्जदार त्यांचे कर्ज प्रभावीपणे व्यवस्थापित करू शकतात, ज्यामुळे त्यांच्या व्यवसायाची वाढ होते आणि टिकून राहते.
- ही योजना अनुसूचित जातीच्या उद्योजकांना पाठिंबा देऊन, केवळ त्यांचे जीवनमान सुधारत नाही तर देशाच्या एकूण आर्थिक वाढ आणि विकासातही योगदान देते.
निकष आणि आर्थिक सहाय्य (Aajeevika Micro Finance Yojana)
ही योजना विशेषतः अनुसूचित जातीच्या व्यक्तींसाठी डिझाइन केलेली आहे ज्यांना उद्योजक बनण्याची इच्छा आहे. या योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, अर्जदारांना काही निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. जसे
- एकदा पात्र झाल्यावर, त्यांना प्रकल्प खर्चाच्या 90% पर्यंत आर्थिक सहाय्य मिळू शकते, जे 1,40,000 रु . पर्यंत जाऊ शकते. हे भरीव सहाय्य त्यांना त्यांच्या उत्पन्न-उत्पादक क्रियाकलापांची स्थापना आणि विस्तार करण्यास मदत करू शकते.
- या योजनेची कार्यक्षम आणि प्रभावी अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्यासाठी, नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपनी-मायक्रो फायनान्स संस्था (NBFC-MFIs) साठी पात्रता निकष पूर्ण करणे गरजेचे आहे.
- रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया मध्ये एनबीएफसी-एमएफआय म्हणून नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे.
- मायक्रो फायनान्सशी (Micro Finance) संबंधित आरबीआयच्या नियमांचे पालन करणे, किमान तीन वर्षांपर्यंत सातत्यपूर्ण नफा ट्रॅक रेकॉर्ड ठेवणे आवश्यक आहे.
- नॉन-परफॉर्मिंग अॅसेट (एनपीए) विशिष्ट उंबरठ्यापेक्षा कमी ठेवणे यांचा समावेश आहे. . NBFC-MFIs देखील क्रेडिट ब्युरोचे सदस्य असले पाहिजेत आणि त्यांच्याकडे अंतर्गत लेखा, जोखीम व्यवस्थापन आणि ऑडिटसाठी योग्य प्रणाली असावी.
युनिटची किंमत आणि सहाय्याचे प्रमाण
योजने अंतर्गत, प्रकल्पाची यूनिट किंमत रु. 1,40,000. राष्ट्रीय अनुसूचित जाती वित्त आणि विकास महामंडळ (NSFDC) प्रकल्प खर्चाच्या 90% पर्यंत योगदान देते, तर उर्वरित वाटा NBFC-MFI आणि/किंवा लाभार्त्यांना स्वत: करावा लागतो.
व्याज दर आणि सबव्हेंशन (Interest Rates and Subvention)
कर्ज परवडणारे राहण्यासाठी व्याजदर महत्त्वाची भूमिका बजावतात. यासाठी व्याजदर स्पर्धात्मक आणि वाजवी आहेत. वैयक्तिक कर्जदारांसाठी, पुरुषांसाठी 11% आणि महिलांसाठी 10% व्याजदर सेट केले आहेत. याव्यतिरिक्त, ही योजना वेळेवर परतफेड करणार्‍या वैयक्तिक कर्जदारांना वार्षिक 2% व्याज सवलत प्रदान करते. हे सबव्हेंशन एक महत्त्वपूर्ण प्रोत्साहन आहे जे कर्ज घेण्याचा एकूण खर्च कमी करते आणि कर्जदारांना त्यांच्या कर्जाची त्वरित परतफेड करण्यास प्रोत्साहित करते.
परतफेड आणि मोरेटोरियम कालावधी (Repayment and Moratorium Period)
या योजनेंतर्गत (Aajeevika Micro Finance Yojana) वितरित केलेल्या कर्जाची परतफेड संरचना कर्जदारांसाठी लवचिक आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे. कर्जाची परतफेड कमाल साडेतीन वर्षांच्या कालावधीत, तिमाही हप्त्यांमध्ये केली जाते. तीन महिन्यांचा स्थगिती कालावधी कर्जदारांना कर्जाची परतफेड सुरू करण्यापूर्वी त्यांचे व्यवसाय स्थापित आणि स्थिर करण्यावर लक्ष केंद्रित करण्यास अनुमती देते. हा वाढीव कालावधी उद्योजकांना त्यांच्या संसाधनांचे प्रभावीपणे वाटप करण्यास सक्षम करतो आणि त्यांच्या उपक्रमांची शाश्वतता सुनिश्चित करतो.
त्यानंतरची कर्जे मिळवणे (Availing Subsequent Loans)
अनुसूचित जाती-जमातींसाठी क्रेडिट-आधारित योजनांचा एक उल्लेखनीय फायदा – आजीविका मायक्रो-फायनान्स योजना म्हणजे त्यानंतरची कर्जे मिळवण्याची तरतूद. पूर्वीच्या कर्जाची यशस्वीरीत्या परतफेड केल्यानंतर, पात्र लाभार्थी एनबीएफसी-एमएफआय किंवा इतर चॅनेलाइजिंग एजन्सी कडून NSFDC योजनांतर्गत पुढील कर्जासाठी अर्ज करू शकतात. ही तरतूद त्यांच्या उद्योजक क्रियाकलापांच्या वाढीस आणि विस्तारास समर्थन देते, त्यांना त्यांचा व्यवसाय वाढविण्यासाठी आणि उच्च उत्पन्न मिळवण्यासाठी निधीमध्ये सतत प्रवेश प्रदान करते.
योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे (Aajeevika Micro Finance Yojana)
या योजनेसाठी (Aajeevika Micro Finance Yojana) अर्ज करण्याची प्रक्रिया ऑफ लाइन आहे. पात्रता निकष पूर्ण करणाऱ्या इच्छुक व्यक्तींनी NSFDC वेबसाइटवर सूची बद्ध केलेल्या जवळच्या चॅनेलिंग एजन्सीशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे.
अर्जदारांनी त्यांच्या व्यवसायाचा तपशील आणि आधार कार्ड, उत्पन्न प्रमाणपत्र, जात प्रमाणपत्र आणि बँक खाते विवरण यासारख्या आवश्यक कागदपत्रांसह विहित नमुन्यात अर्ज सादर करणे आवश्यक आहे. ही कागदपत्रे अर्जदारांची पात्रता आणि विश्वासार्हता स्थापित करण्यात मदत करतात.
