हॅलो कृषी ऑनलाईन : देशात नवी दहशत निर्माण झाली आहे. कोरोनानंतर लंपी (Lumpy) त्वचेचा आजार देशात मोठी महामारी बनण्याच्या मार्गावर आहे. या आजारामुळे देशात मोठ्या प्रमाणात गुरांच्या मृत्यूची प्रकरणे समोर येत आहेत.वास्तविक हा विषाणू Poxviridae कुटुंबातील Capripoxvirus वंशाचा आहे. 22 एप्रिल रोजी या विषाणूचा पहिला रुग्ण आढळून आला होता. तेव्हापासून या आजाराने 67 हजार गुरांचा मृत्यू झाला आहे. या आजाराशी संबंधित अपडेट्स 10 पॉइंट्समध्ये समजून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
१)लम्पी स्किन डिसीज आतापर्यंत देशातील १२ हून अधिक राज्यांमध्ये पसरला आहे. ज्या अंतर्गत 16 लाखांहून अधिक गुरांना या विषाणूची लागण झाली आहे. हा विषाणू प्रामुख्याने गायींना आपल्या कवेत घेत आहे.
२)लम्पी त्वचा रोग रक्त खाणाऱ्या कीटकांमुळे पसरतो. यामध्ये डास आणि माशांच्या काही प्रजातींचा समावेश आहे. त्याच वेळी, दूषित खाद्य आणि पाण्यामुळे लम्पी त्वचा रोग देखील पसरू शकतो.
३)लम्पी स्किन डिसीजची मुख्य लक्षणे म्हणजे ताप आणि त्वचेवर गुठळ्या येणे. काहीवेळा त्वचेच्या गुठळ्या खूप वेदनादायक होतात, त्यातून रक्त बाहेर येऊ लागते. रोगाच्या गंभीर प्रकरणांमध्ये, गुरेढोरे देखील मरू शकतात.
४)ज्या गुरांना एकदाही या विषाणूची झळ बसली नाही, अशा गुरांसाठी लम्पी स्किन डिसीज धोकादायक असल्याचे सांगितले जाते. खरं तर हा नवीन व्हायरस नाही. यापूर्वीही हा विषाणू गुरांना आपल्या कवेत घेत आहे. पण, यावेळी त्याचा प्रसार खूप वेगाने झाला आहे.
५)22 एप्रिल रोजी गुजरातमधील कच्छमधून लम्पी स्किन डिसीजचा पहिला केस समोर आला होता. यानंतर राजस्थान, पंजाब, हरियाणा, उत्तराखंड, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश, हिमाचल, जम्मू आणि काश्मीर, झारखंड, महाराष्ट्र आणि दिल्लीमध्ये त्याची प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.
६)गुरांच्या त्वचेच्या आजाराच्या प्रतिबंधासाठी, गुरांना शासनाकडून लसीकरण केले जात आहे. ज्या अंतर्गत गुरांना पॉक्स (Lumpy) देण्यात येत आहे. लम्पी स्किन डिसीजमध्ये ही लस 100 टक्के प्रभावी असल्याचा दावा केंद्राने केला आहे.
७)लम्पी स्किन डिसीजचा सामना करण्यासाठी स्वदेशी लस ‘Lumpi-ProVacInd’ देखील विकसित केली जात आहे. मात्र, या लसीचा व्यावहारिक वापर अद्याप सुरू झालेला नाही.
८)देशातील दोन कंपन्या लम्पी स्किन डिसीजसाठी स्वदेशी लस बनवत आहेत. 2 ते 3 महिन्यांत या लसी तयार होतील अशी अपेक्षा आहे. ते वापरले जाऊ शकते.
९)लम्पी स्किन डिसीजचा प्रसार पाहता राजस्थानसह इतर अनेक जिल्ह्यांनी याला महामारी घोषित करण्याची मागणी केली आहे. मात्र, याबाबतचा अंतिम निर्णय केंद्र सरकारला घ्यायचा आहे.
१०)लम्पी स्किन (Lumpy) डिसीजचा सामना करण्यासाठी प्रभावी उपाययोजना सुरू आहेत. त्याच वेळी, त्याचा प्रसार पाहता, ते मानवांसाठी देखील धोकादायक असेल असे बोलले जात . हे पाहता या विषाणूपासून मानवाला कोणताही धोका नसल्याचे सरकारने स्पष्ट केले आहे.
