हॅलो कृषी ऑनलाईन : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी (23 डिसेंबर 2021) रोजी IRRI च्या नवीन अत्याधुनिक स्पीड ब्रीडिंग सुविधेचे उद्घाटन केले. वाराणसी येथील IRRI दक्षिण आशिया प्रादेशिक केंद्र (ISARC) येथे स्थापन करण्यात आलेल्या या सुविधेचे उद्घाटन पंतप्रधानांच्या हस्ते करण्यात आले.
स्पीड ब्रीड सुविधा काय आहे?
ISARC च्या स्थापनेपासून दोन वर्षांपेक्षा कमी कालावधीत स्पीड ब्रीड विकसित करण्यात आली आहे. स्पीड ब्रीडिंग ही एक नवीन तंत्रज्ञान आहे जी वनस्पती प्रजननकर्त्यांद्वारे प्रगत तंत्रज्ञान आणि प्रोटोकॉलचा वापर करून जातीच्या विकासाला गती देण्यासाठी वापरली जाते.
जैवतंत्रज्ञान विभाग (DBT) आणि कृषी आणि शेतकरी कल्याण (DA&FW) द्वारे अर्थसहाय्यित ही नवीन सुविधा नवीन पीक वाणांच्या प्रजननाला गती देईल, ज्यामुळे भारतीय शेतकरी हवामान बदलाच्या प्रभावांना कमी असुरक्षित बनून त्यांचे उत्पन्न वाढवू शकतील.
उत्पादनात होणार वाढ
या प्रणालीद्वारे 39,200 तांदूळ रोपे (एकावेळी) घेता येतील. सामान्य परिस्थितीत फक्त 1-2 वेळा पिके घेता येतात. मात्र या तंत्रज्ञानाद्वारे दरवर्षी 4-5 वेळा पिके घेता येतील.
अंदाजानुसार, वेगवान प्रजननामुळे नवीन जाती विकसित करण्यासाठी लागणारा वेळ २ ते ४ वर्षांनी कमी होऊ शकतो. ही सुविधा ISARC ला बायोफोर्टिफाइड, कमी GI आणि लवचिक भाताच्या जाती जलद दराने विकसित करण्यात मदत करेल.
चांगले पोषण आणि ग्रामीण आणि शहरी ग्राहकांच्या आहारात वैविध्य आणण्यासाठी ISARC कलानमक आणि काळा तांदूळ यांसारख्या विशेष आणि पारंपारिक तांदळाच्या जातींमधून तांदूळ-आधारित उत्पादने विकसित करत आहे, जसे की कुकीज, बिस्किटे, पास्ता, राईस फ्लेक्स आणि फोर्टिफाइड आइस्क्रीम.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आमची नवीन स्पीड ब्रीडिंग सुविधेचे उदघाट्न केले याचा आम्हाला खूप आनंद झाला आहे. जी ISARC च्या क्षमता आणि तांत्रिक क्षमतेमध्ये मोठी झेप दर्शवते.” “आमच्या नवीन सुविधेचे उद्घाटन पंतप्रधानांच्या हस्ते होणे ही एक सन्मानाची गोष्ट होती. असे ,” डॉ. सुदांशु सिंग, ISARC चे संचालक म्हणाले यांनी म्हंटले आहे.
