हॅलो कृषी ऑनलाईन : शेती करीत असताना शेतकऱ्यांमध्ये रासायनिक खते आणि कीटकनाशके यांचा बेसुमार वापर वाढला आहे. त्यामुळे जमिनीचीही सुपीकता नष्ट होत चालली आहे. अशावेळी वेस्ट डिकंपोजर शेतीसाठी महत्वपूर्ण ठरू शकते.
काय आहे वेस्ट डिकंपोजर
वेस्ट डिकंपोजर हे गायीच्या शेणापासून उत्पादित केलेला द्रव पदार्थ आहे. त्यात सूक्ष्मजीव आढळतात जे पिकांचे अवशेष, शेण, सेंद्रिय कचरा खातात आणि झपाट्याने वाढतात आणि जमिनीत सेंद्रिय कार्बनचे प्रमाण वाढवतात.जिथे हे ओतले जातात तिथे एक साखळी तयार होते, जे काही दिवसात शेण आणि कचरा कुजून कंपोस्टमध्ये तयार करतात. यामुळे जमिनीतील सेंद्रिय सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण वाढते ज्यामुळे जमिनीची सुपीकता वाढते. जर ते जमिनीत टाकले तर ते जमिनीत असलेल्या हानिकारक रोग-जंतूंच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवते. आणि जमीन निरोगी बनविण्यात मदत करते.
घरी कसे तयार कराल वेस्ट डी कम्पोजर
–2 किलो गुळ घ्या आणि 200 लिटर पाणी असलेल्या प्लास्टिकच्या ड्रममध्ये मिसळा.
–आता 1 बाटली कचरा विघटन घ्या आणि त्यातील सर्व सामग्री गुळाचा ड्रम असलेल्या प्लास्टिकच्या ड्रममध्ये घाला.
— लाकडी काठीने ते मिश्रण व्यवस्थित मिसळा.
–ड्रमला कागद किंवा पुठ्ठ्याने झाकून ठेवा आणि दररोज एक किंवा दोनदा ढवळून घ्या.
— 5 दिवसांनंतर ड्रमचे द्रावण तयार होते.
–शेतकरी घरच्या घरी वेस्ट डी कम्पोजर तयार करू शकतात. वेस्ट डिकम्पोजरला थेट शेतात वापरण्यापूर्वी त्याचे कल्चर बनवले जाते.
हे कसे वापरावे
20 मिलीच्या कुपीपासून 200 लिटर द्रव खत तयार केले जाते, ते शेतात फवारले जाऊ शकते. शेण-कचऱ्यावर टाकून ते खत बनवता येते. याच्या मदतीने बियाणे शुद्ध करता येते.पिकावर बुरशीसारखे रोग असले तरी फवारणी करता येते. याशिवाय हिरवी मिरची, हळद, लसूण आणि आले यांच्या रसाची फवारणी करून कचरा कुजवल्यास पिकाचा रस शोषणाऱ्या किडींवर नियंत्रण मिळवता येते.यामुळे पीक उत्पादन तसेच शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल.
