हॅलो कृषी ऑनलाईन: चीनमधील संशोधकांनी एका महत्त्वाच्या उपक्रमातून पारदर्शक बांबूची (Transparent Bamboo) निर्मिती केली आहे. हा बांबू शक्तिशाली आणि टिकाऊ असून बांधकाम साहित्य (Construction Materials) म्हणून वापरण्यात येणाऱ्या पारंपारिक काचेला सुद्धा टक्कर देतो (Transparent Bamboo).
चिनी शास्त्रज्ञांनी सामान्य बांबूला पारदर्शक, जल-विकर्षक आणि आग-प्रतिरोधक सामग्रीमध्ये बदलून हे महत्त्वपूर्ण यश मिळवले आहे. हे नाविन्यपूर्ण साहित्य, जे धूर देखील दाबते, लवकरच बांधकाम उद्योगात पारदर्शक बांबू (Transparent Bamboo) पारंपारिक काचेला आव्हान देऊ शकते.
अनेक दशकांपासून, खिडक्यांसारख्या पारदर्शक, मजबूत बांधकाम साहित्यासाठी सिलिका ग्लासला (Silica Glass) प्राधान्य दिले जात आहे. त्याची ताकद आणि पारदर्शकता असूनही, काच विशेषतः टिकाऊ नाही, शिवाय ते जड आणि ठिसूळ आहे आणि त्याची उत्पादन प्रक्रिया पर्यावरणासाठी हानिकारक आहे. 2020 मध्ये जागतिक काचेचे उत्पादन (Glass Production) अंदाजे 130 दशलक्ष टनांपर्यंत पोहोचले आहे, यातून काचेचा मोठ्या प्रमाणात वापर होतो हे सिध्द होते. परंतु उच्च CO2 उत्सर्जन आणि काचेच्या कचऱ्याच्या गैर-जैवविघटनक्षमतेमुळे त्याचा पर्यावरणीय परिणाम देखील दर्शविते.
सेंट्रल साउथ यूनीव्हर्सिटी ऑफ फॉरेस्ट्री अँड टेक्नॉलॉजी (CSUFT) येथील त्यांच्या टीमसह प्राध्यापक यिकियांग वू आणि कैचाओ वान यांनी अधिक शाश्वत पर्याय निर्माण करण्यासाठी लक्षणीय प्रगती केली आहे.
जर्नल रिसर्चमध्ये प्रकाशित झालेले त्यांचे संशोधन, “अ नॉव्हेल फ्लेम-रिटार्डंट, स्मोक-सप्रेसिंग आणि सुपरहायड्रोफोबिक पारदर्शक बांबू” (Transparent Bamboo) या शीर्षकाने त्यांनी बांबूपासून पारदर्शक सामग्री कशी विकसित केली, जलद वाढीचा दर असलेला अक्षय संसाधनाचा तपशील आहे (Bamboo Research). बांबू 4 ते 7 वर्षात वापरण्यासाठी कापणी करता येतो, ज्यामुळे तो एक कार्यक्षम आणि टिकाऊ पर्याय बनतो.
प्रक्रियेमध्ये बांबूच्या तंतूंमधून लिग्निन रासायनिक रीतीने काढून टाकणे आणि नंतर प्लेक्सिग्लास किंवा इपॉक्सी सारख्या पदार्थांसह सामग्रीवर उपचार करणे समाविष्ट आहे. यामुळे बांबूचे एका पारदर्शक सामग्रीमध्ये रूपांतर होते, जे काचेसारखे मजबूत असते आणि हलके असताना चांगले थर्मल इन्सुलेशन प्रदान करते. याव्यतिरिक्त, सामग्रीमध्ये तीन-स्तरीय ज्वाला-प्रतिरोधक अडथळा आहे, ज्यामुळे उष्णता सोडणे कमी करून, ज्वालाचा प्रसार कमी करून आणि विषारी धूर आणि कार्बन मोनॉक्साईडचे उत्सर्जन रोखून त्याची सुरक्षितता लक्षणीयरीत्या वाढते.
या पारदर्शक बांबूचे (Transparent Bamboo) एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे पर्यावरणीय फायदे (Bamboo Benefits For Environment). पारंपारिक काचेच्या विपरीत, ज्याचे विघटन होण्यास लाखो वर्षे लागू शकतात, बांबू हा जैवविघटनशील (Biodegradable Bamboo) आहे आणि त्याची उत्पादन प्रक्रिया पर्यावरणासाठी कमी हानिकारक आहे. शिवाय, नवीन बांबू मटेरियलमध्ये 71.6% लाइट ट्रान्समिटन्स आहे आणि 7.6 GPa च्या बेंडिंग मॉड्यूलस आणि 6.7 GPa च्या तन्य मॉड्यूलससह प्रभावी यांत्रिक गुणधर्म आहे.
हा बांबू खिडक्या आणि इतर पारदर्शक बिल्डिंग घटकांमधील काचेला अधिक टिकाऊ आणि सुरक्षित पर्याय देऊ शकते. याव्यतिरिक्त, पेरोव्स्काईट सौर पेशीसाठी सब्सट्रेट म्हणून वापरल्यास, पारदर्शक बांबू प्रकाश व्यवस्थापन स्तर म्हणून कार्य करतो, ज्यामुळे पेशींची शक्ती रूपांतरण कार्यक्षमता 15.29% वाढते.
पारदर्शक लाकडाशी संबंधित, बांबू तंत्रज्ञानाला (Bamboo Technology) अनेक मर्यादा सुद्धा आहेत, जसे की यांना लवकर आग लागणे, आणि जागतिक लाकडाची कमतरता. तरीही जलद पुनरुत्पादन दर आणि लाकडाच्या तुलनेत प्रति एकर उच्च उत्पादनासह, बांबू टिकाऊ बांधकाम साहित्याच्या वाढत्या मागणीसाठी एक व्यवहार्य उपाय सादर करतो.
बांधकाम उद्योग इको-फ्रेंडली (Eco Friendly Bamboo) उपाय शोधत असल्याने, भविष्यातील शाश्वत शहरे तयार करण्यासाठी पारदर्शक बांबू (Transparent Bamboo) लवकरच महत्त्वाचा घटक बनू शकेल.
