Colored Variety Of Mango: आता तुम्ही सुद्धा घेऊ शकता रंगीबेरंगी आंब्याचा आस्वाद! लखनऊच्या सेंट्रल हॉर्टिकल्चर इन्स्टीटयूटने शोधले नवीन वाण

हॅलो कृषी ऑनलाईन: रंगीबेरंगी आंब्याच्या दोन नवीन जाती (Colored Variety Of Mango) लखनऊ (Lucknow) येथील रहमान खेडा येथे स्थित सेंट्रल इन्स्टीटयूट ऑफ सब-ट्रॉपिकल हॉर्टिकल्चरने (CISH) विकसित केलेल्या आहेत. लवकरच आंब्याच्या या दोन नवीन जाती सादर होणार आहेत, ज्यामुळे भारतातील आंब्यांची यादी आणखी विस्तृत होईल. सेंट्रल इन्स्टीटयूट ऑफ सबट्रॉपिकल हॉर्टिकल्चरने ‘अवध समृद्धी’ (Avadh Samruddhi) आणि ‘अवध मधुरिमा’ (Avadh Madhurima) नावाच्या जाती (Colored Variety Of Mango) विकसित केल्या आहेत.

या नवीन वाणांमुळे (Colored Variety Of Mango) भारतीय आंब्याची विविधता आणखी समृद्ध होईल. या दोन्ही आंब्याच्या जातीची (Mango Variety) फील्ड ट्रायल सुरू आहेत आणि त्या लवकरच लॉन्च केल्या जातील.

या नवीन जातींचा सर्वाधिक फायदा उत्तर प्रदेशला होईल, कारण हे भारतातील सर्वात जास्त आंबा उत्पादक राज्य (Mango Growing State) आहे. आकर्षक रंग, सरासरी आकार आणि दीर्घकाळ टिकवण क्षमता यामुळे या वाणांमध्ये निर्यातीची मोठी क्षमता आहे. विशेषतः युरोप आणि अमेरिकेच्या बाजारपेठांमध्ये रंगीबेरंगी आंब्यांना (Colored Variety Of Mango) खूप पसंती दिली जाते. याशिवाय आंब्याच्या या नवीन जातींना स्थानिक बाजारपेठेतही जास्त भाव मिळण्याची शक्यता आहे.

यापूर्वी सीआयएसएचने ‘अंबिका’ आणि ‘अरुणिका’ आंब्याच्या जाती विकसित केल्या होत्या. CISH ने अलीकडच्या काळात विकसित केलेल्या आंब्याच्या चारही जातींना त्यांच्या तेजस्वी रंगांमुळे (Colored Variety Of Mango) वेगळी ओळख आहे.

आंब्याच्या नवीन जातीची वैशिष्ट्ये (Colored Variety Of Mango)

अवध समृद्धी: ही हवामान-प्रतिरोधक संकरित वाण आहे, जे नियमितपणे फळ देते. त्याचा चमकदार रंग त्याला आकर्षण बनवतो आणि प्रत्येक फळाचे वजन सुमारे 300 ग्रॅम असते. हे मध्यम आकाराचे झाड सघन बागकामासाठी योग्य आहे, 15 वर्षांनी 15 ते 20 फुटापर्यंत वाढते, त्यामुळे हाताळणे सोपे होते. या जातीचा फळे पिकण्याचा काळ जुलै ते ऑगस्ट दरम्यान असतो. ‘अवध समृद्धी’ या जातीची सध्या क्षेत्रीय चाचणी सुरू आहे, ती लवकरच प्रसिद्ध होण्याची अपेक्षा आहे.

अवध मधुरिमा: या आंब्याच्या आणखी एका जातीची प्रादेशिक चाचणी सुरू आहे आणि त्याची राज्यात अंमल बजावणी होण्यासाठी काही कालावधी लागू शकतो.

अंबिका: ही जात सातत्यपूर्ण फळ उत्पन्न, उच्च उत्पन्न आणि उशीरा पिकणाऱ्या जातीसाठी ओळखली जाते. त्याच्या पिवळ्या फळाच्या त्वचेला आकर्षक गडद लाल रंग असतो. तर आतील भाग गडद पिवळा, टणक, कमी तंतुमय आणि उत्कृष्ट दर्जाचा असतो. त्याचे शेल्फ लाइफ खूप चांगले आहे, प्रत्येक फळाचे वजन 350 ते 400 ग्रॅम दरम्यान असते. 10 वर्षांच्या लागवडीनंतर, प्रत्येक झाड सुमारे 80 किलो फळे देऊ शकते. त्याच्या आकर्षक दुहेरी रंगामुळे आणि आकारामुळे, ‘अंबिका’ (Ambika Mango) स्थानिक बाजारपेठांमध्ये लोकप्रिय आहे आणि मोठ्या प्रमाणात निर्यात देखील केली जाते.

अंबिका आंब्याची वैशिष्ट्ये म्हणजे अतिवृष्टी असलेले क्षेत्र वगळता उपोष्णकटिबंधीय आणि उष्णकटिबंधीय प्रदेशात वाढू शकते. हे उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्य प्रदेश, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक, गुजरात, महाराष्ट्र आणि तामिळनाडूमध्ये लागवडीसाठी योग्य आहे.

अरुणिका: ही जात (Arunika Mango) नियमित फळे देणारी परंतु उशीरा पिकणारी जात आहे. या जातीची फळे गुळगुळीत, नारिंगी-पिवळ्या त्वचेची आकर्षक लाल असतात आणि ते उत्कृष्ट चव आणि गुणवत्तेसाठी ओळखले जातात. प्रत्येक फळाचे वजन 190 ते 210 ग्रॅम दरम्यान असते आणि चांगली साठवण क्षमता असते. केशरी-पिवळ्या रंगाचा पल्प असतो आणि त्यात फायबर कमी असते. झाड उंचीला ठेंगणे आहे आणि फांद्यांचा दाट घेर आहे, ज्यामुळे ते बागकामासाठी एक आदर्श आहे. 10 वर्षांनंतर प्रत्येक झाडाला सुमारे 70 किलो फळे येतात. आंब्याची ‘अरुणिका’ जात उपोष्णकटिबंधीय आणि उष्णकटिबंधीय हवामानातील क्षेत्रासाठी योग्य आहे.

आंब्याची नवीन जात (Colored Variety Of Mango) विकसित करण्यासाठी सुमारे दोन दशके लागतात. सुरुवातीच्या टप्प्यात, संस्थेतच या जातीच्या चाचण्या घेतल्या जाणार आहेत. समाधानकारक निकाल मिळाल्यानंतर, देशभरातील इतर संस्थांमध्ये चाचणीसाठी पाठविले जाणार आहेत.