हॅलो कृषी ऑनलाईन: ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत कुक्कुटपालनाला (Poultry Farming) विशेष महत्व आहे. कारण हा अनेक लोकांच्या उत्पन्नाचा मुख्य स्त्रोत आहे. बाजारात कोंबडीची अंडी आणि कोंबडीला नेहमीच मागणी असते. याशिवाय निर्यातीत अंड्याची मागणी सातत्याने वाढत आहे. त्यामुळे बहुतेकजण कोंबडी पालन व्यवसायाकडे (Poultry Farming Business) वळत आहेत. या व्यवसायात सुरुवातीपासून जर काळजी घेतली नाही तर अनेक समस्यांना सामोरा जावे लागते. अशा परिस्थितीत कुक्कुटपालन करणाऱ्या शेतकर्यांनी काही गोष्टी आणि नियम (Rules And Regulations) लक्षात ठेवल्यास या नुकसानीपासून स्वत:ला वाचवता येते. जाणून घेऊ या हे नियम.
कुक्कुटपालन संबंधी नियम
- भारतात कुक्कुटपालन (Poultry Farming) हे घरामागील आणि व्यावसायिक अशा दोन्ही पद्धतींनी केले जाते. परंतु बहुतांश व्यावसायिक कुक्कुटपालन केले जाते कारण त्यासाठी सरकारी मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यात आली आहेत. घर आणि फार्म हाऊसवर 50 ते 100 कोंबड्यांसह परसातील कुक्कुटपालन सुरू शकता येऊ शकते. तर व्यावसायिक कुक्कुटपालन (Commercial Poultry Farming) केल्यास मार्गदर्शक सूचनांनुसार 5 हजार ते 5 लाख कोंबड्यांचे पालनपोषण करावे लागते. कोणताही शेतकरी हा नियम न पाळल्यास त्याच्यावर कारवाई होऊ शकते.
- कुक्कुटपालन (Poultry Farming) सुरू करण्यापूर्वी मुख्य पशुवैद्यकीय अधिकाऱ्यांकडून जमीन तपासणीसाठी एनओसी (NOC) घेणे गरजेचे आहे.
- पोल्ट्री फार्म सुरू करण्यापूर्वी तुम्हाला राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळाकडून एनओसी मिळवावी लागेल.
- पोल्ट्री फार्मपासून विहीर, नदी, तलाव, कालवा किंवा पाण्याची साठवण टाकी 100 मीटर अंतरावर असावी.
- पोल्ट्री फार्मचे अंतर देखील राष्ट्रीय महामार्गापासून 100 मीटर असावे.
- राज्य महामार्गापासून तुमच्या पोल्ट्री फार्मचे अंतर सुमारे 50 मीटर असावे.
- पोल्ट्री फार्म रस्ता आणि फूटपाथपासून 10 ते 15 मीटर अंतरावर असावा.
- उच्च तणावाच्या रेषा तुमच्या पोल्ट्री फार्मवर जाऊ नयेत.
- कोणत्याही धार्मिक स्थळ किंवा शाळेपासून पोल्ट्री फार्मचे अंतर 500 मीटर असावे.
- पोल्ट्री फार्ममध्ये योग्य वीज व्यवस्था ठेवावी.
- जिथे पोल्ट्री फार्म सुरू करण्याचा विचार करत आहात ती जमीन पूर्णपणे सपाट असावी.
- पोल्ट्री फार्मच्या मुख्य भिंतीपासून चिकन शेडचे अंतर किमान 10 मीटर असावे.
- चिकन शेडची जाळी उत्तर-दक्षिण दिशेला ठेवावी.
- पोल्ट्री फार्म शेड जमिनीपासून अर्धा मीटर वर ठेवावा.
- पूर किंवा पावसाचे पाणी जास्त असेल अशा ठिकाणी पोल्ट्री फार्म बांधू नये.