हॅलो कृषी ऑनलाईन: जनावरांच्या नवजात वासरांची (Newborn Calf Diseases) जन्मानंतर सुरुवातीचे सहा महिने विशेष काळजी घ्यावी लागते. भविष्यात हीच वासरे दुग्ध व्यवसायासाठी (Dairy Business) उपयुक्त ठरतात. त्यामुळे त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेणे गरजेचे आहे. लहान वयात वासरे (Newborn Calves) आणि कोंबडीची रोग प्रतिकार शक्ती कमी असते. त्यामुळे ते अनेक आजारांना बळी पडू शकतात. यामुळे त्याचा मृत्यूही होऊ शकतो. म्हणूनच नवजात वासरे आणि कोंबड्यांच्या पिल्लांना होणारे रोग (Newborn Calf Diseases) आणि त्यांच्या उपचारांबद्दल जागरूक असणे गरजेचे आहे.
गरोदर जनावरांना (Pregnant Animals) आणि नवजात वासरांना दोन प्रकारचे आजार होतात. एक जन्माच्या वेळी आणि इतर रोग जन्मानंतर (Newborn Calf Diseases) होण्याची शक्यता असते.
जन्माच्या वेळी होणारे रोग (Diseases of Newborn Calves at Birth)
थेलेरिओसिस/ थायलेरीया (Theileriosis): साधारणपणे, हा रोग संकरित वासरे (Crossbred Calves) आणि कोंबड्यांमध्ये (Chicken) दिसून येतो. या आजाराने ग्रस्त जनावरांना ताप येतो आणि त्यांचे डोळे मोठे दिसतात. डोळ्यांच्या पापण्या बंद करता येत नाहीत, त्यामुळे डोळे कोरडे पडतात आणि या अवस्थेत जास्त वेळ राहिल्याने डोळ्यांमध्ये कृमी होऊ शकतात. यामुळे डोळ्यांना इजा होऊ शकते.
पशुपालकांनी (Cattle Breeders) सावध राहून सुरुवातीची लक्षणे पाहूनच डॉक्टरांशी संपर्क साधावा कारण या अवस्थेत हा आजार औषधाने बरा होऊ शकतो.
अट्रेसिया अनि (Atresia Ani): हा एक गंभीर आजार (Newborn Calf Diseases) आहे कारण नवजात वासराची गुदद्वार बंद होते. त्यामुळे तातडीने डॉक्टरांशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे. शस्त्रक्रियेद्वारा डॉक्टर शेण बाहेर येण्याचा मार्ग तयार करतात.
फ्री मार्टिनिझम (Free Martinism): जेव्हा गाय एकाच वेळी दोन वासरांना जन्म देते आणि त्यापैकी एक नर आणि एक मादी असते, तेव्हा मादीला हा आजार होऊ शकतो. वास्तविक, हा आजार होण्याचे कारण म्हणजे गर्भाशयात पुरुष मुलाकडून जास्त प्रमाणात हार्मोन्स स्रवल्यामुळे, स्त्रीच्या जननेंद्रियांचा विकास होत नाही. या स्थितीत मादी वासराला मोठी होऊनही गर्भधारणा करता येत नाही, तर नर वासराच्या प्रजनन क्षमतेवर परिणाम होत नाही.
जन्मानंतर आढळणारे रोग (Newborn Calf Diseases After Birth)
अतिसार (Diarrhea): नवजात मुलांमध्ये एक महिन्यापर्यंत ही समस्या अधिक दिसून येते. अतिसार अनेक कारणांमुळे होऊ शकतो जसे की जास्त दूध पिणे, पोटात इन्फेक्शन किंवा जंतांमुळे देखील जुलाब होऊ शकतात. अनेक वेळा वासरे जास्त दूध पिते आणि नंतर त्याला सैल हालचाल होते. अशा परिस्थितीत डॉक्टरांच्या सल्ल्याने अँटिबायोटिक्स किंवा इतर कोणतेही औषध वासराला दिले जाऊ शकते. अतिसार झाल्यास शरीरातील पाणी लवकर बाहेर पडू लागते. अशा परिस्थितीत पाण्या अभावी समस्या टाळण्यासाठी वासराला ओआरएस दिले जाते. डेक्स्ट्रोज-सलाईन ओआरएस द्रावण म्हणून किंवा इंजेक्शनद्वारे दिले जाऊ शकते.
पोटात जंत (Worms): अनेकदा असे दिसून आले आहे की गाय किंवा म्हशीच्या मुलांच्या पोटात जंत होतात, त्यामुळे ते खूप अशक्त होतात. हा रोग टाळण्यासाठी गाई-म्हशींना गरोदरपणाच्या शेवटच्या दिवसांत जंत मारण्याचे औषध द्यावे. या सोबतच नवजात वासरे 6 महिन्यांचे होईपर्यंत दर दीड ते दोन महिन्यांनी कीटक मारण्याचे औषध द्यावे.
न्यूमोनिया (Pneumonia): नवजात वासरांमध्ये देखील हा एक सामान्य आजार (Newborn Calf Diseases) आहे. ताप आल्यावर वासराच्या/कोंबड्यांच्या नाकातून आणि डोळ्यातून पाणी येऊ लागते. नाकातून जाड स्त्राव देखील होतो. अशा परिस्थितीत तो दूध पिणे बंद करतो. वेळेवर उपचार न केल्यास वासराचा/नवजात पिल्लांचा मृत्यूही होऊ शकतो. म्हणूनच ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या, प्रतिजैविक किंवा इतर औषधे देऊन रोगापासून आराम मिळवू शकता.
टायफॉइड (Typhoid): नवजात वासरांना होणारा हा एक अतिशय गंभीर आजार (Newborn Calf Diseases) आहे आणि तो एकापासून दुसर्‍यामध्ये पसरू शकतो. त्यामुळे आजारी वासराला वेगळे ठेवा आणि त्याच्या आजूबाजूचा परिसर स्वच्छ ठेवा. या आजारावर वेळीच उपचार न केल्यास वासराचा मृत्यूही होऊ शकतो. प्रतिजैविक आणि इतर औषधांनी उपचार केले जाऊ शकतात.
