हॅलो कृषी ऑनलाईन: केंद्र सरकारने अर्ध उकडलेल्या तांदळावरील निर्यात शुल्क (Export Duty On Parboiled Rice) काढून टाकले आहे. अर्थ मंत्रालयाने जारी केलेल्या अधिसूचनेनुसार ही माहिती देण्यात आलेली आहे. परदेशी व्यापार महासंचालनालयाने (DGFT) बुधवारी जारी केलेल्या अधिसूचनेनुसार, तात्काळ प्रभावाने बिगर -बासमती पांढऱ्या तांदळाच्या परदेशातील शिपमेंटवर प्रति टन $490 ची किमान निर्यात किंमत (MEP) काढून टाकले आहे (Export Duty On Parboiled Rice).
सप्टेंबरच्या अखेरीस, सरकारने अर्ध उकडलेल्या तांदळावरील निर्यात शुल्क 20% वरून 10% पर्यंत कमी केले आणि गैर-बासमती पांढऱ्या तांदळाची (Non-Basmati Rice) निर्यात पुन्हा सुरू करण्यास मान्यता दिली, परंतु MEP $490 प्रति मेट्रिक टन निर्धारित केले.
ताज्या निर्णयामुळे तांदूळ निर्यातदारांना मोठा दिलासा मिळण्याची अपेक्षा आहे, ज्यांना निर्यात शुल्कामुळे (Export Duty On Parboiled Rice) जागतिक बाजारपेठेत आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे. भारतातील धान्यसाठा भरलेला असल्याने साठवणुकीचा भार हलका होण्याचीही अपेक्षा आहे.
10% शुल्क (Export Duty On Parboiled Rice) काढून टाकून, भारताची तांदूळ निर्यात (Rice Export) स्थिर करणे आणि विशेषत: आफ्रिका आणि आग्नेय आशियातील बाजारपेठेतील वाढती आंतरराष्ट्रीय मागणी पूर्ण करण्याचे सरकारचे (Central Government) उद्दिष्ट आहे.
विक्रमी उत्पादन अपेक्षित
कृषी मंत्रालयाने जारी केलेल्या अंतिम अंदाजानुसार, भारत जुलै ते जून या कालावधीत 2023-24 कृषी वर्षात 332.29 दशलक्ष टन (mt) विक्रमी अन्नधान्य उत्पादन (Foodgrain Production) उद्दिष्ट साध्य करणार आहे. हे मागील वर्षीच्या एकूण 329.68 दशलक्ष टन पेक्षा 2.61 दशलक्ष टन अधिक आहे. तांदूळ, गहू आणि बाजरी यांसारख्या प्रमुख श्रेणींमध्ये अनुकूल उत्पादनामुळे ही वाढ झालेली आहे.
2023-24 मध्ये तांदूळ उत्पादन 137.83 दशलक्ष टन इतके विक्रमी होते, जे मागील वर्षी 135.76 दशलक्ष टन पेक्षा 2.07 दशलक्ष टन (1.52%) वाढले. गव्हाचे उत्पादन देखील 2022-23 मध्ये 110.55 दशलक्ष टन वरून 2.74 दशलक्ष टन (2.48%) वाढून 113.29 दशलक्ष टन वर नवीन उच्चांक गाठले. जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या देशात अन्नसुरक्षा (Food Security) राखण्यासाठी तांदूळ आणि गव्हाचे चांगले पीक घेणे महत्त्वाचे आहे.
चांगले पीक येण्याचा सरकारला विश्वास‘
अर्ध उकडलेल्या तांदळावरील निर्यात कर (Export Duty On Parboiled Rice) काढून टाकल्याने आगामी हंगामात चांगले उत्पादन येण्याचा सरकारचा विश्वास आहे. देशांतर्गत अन्नसुरक्षेचे रक्षण करण्यासाठी आणि ग्राहकांना महागाईच्या धक्क्यांपासून वाचवण्यासाठी बिगर बासमती पांढऱ्या तांदळाच्या निर्यातीवर बंदी गेल्या जुलैमध्ये जाहीर करण्यात आली होती, तसेच एल निनोमुळे पावसात व्यत्यय आला आणि पीक उत्पादनात अडथळा निर्माण झाला होता. 27 सप्टेंबर रोजी, केंद्र सरकारने तांदूळावरील निर्यात शुल्क 20% वरून 10% पर्यंत निम्मे केले कारण धान्य कोठार मागील वर्षीच्या धानाच्या साठ्याने भरले होते. नवीन पिकाची खरेदी १ ऑक्टोबरपासून सुरू झाली.
FY24 मध्ये, भारताने एकूण 15.7 दशलक्ष टन तांदूळ निर्यात केला – त्यात 2.36 दशलक्ष टन बिगर बासमती पांढरा तांदूळ, 545,000 टन तुटलेला तांदूळ आणि 7.57 दशलक्ष टन अर्ध उकडलेला तांदूळ यांचा समावेश आहे. एप्रिल ते ऑगस्ट या कालावधीत भारताने $201 दशलक्ष किमतीचा गैर-बासमती पांढरा तांदूळ निर्यात केला. निर्यात बंदी असूनही, सरकारने मालदीव, मॉरिशस, यूएई आणि अनेक आफ्रिकन देशांसारख्या मित्र राष्ट्रांना शिपमेंटची परवानगी दिली.
