हॅलो कृषी ऑनलाईन : थंडीच्या दिवसात प्राण्यांमध्ये सर्दीची लक्षणे माणसांच्या लक्षणांसारखीच असतात. त्यामुळे त्या काळात तुम्ही त्यांना काळजीपूर्वक पाहिल्यास तुम्हाला या गोष्टी लक्षात येतील. सर्दी झाल्यावर जनावरांच्या नाकातून व डोळ्यांतून पाणी येऊ लागते, भूक मंदावते व अंगावरचे केस उभे राहतात. अशा परिस्थितीत जनावरांच्या आरोग्याची विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. प्राण्यांना थंडीपासून वाचवण्यासाठी ज्यूटच्या पोत्याचे गोणपाट पांघरावे जेणेकरून त्यांना थंडी कमी वाटते आणि ते स्वतःला थंडीपासून दूर ठेवू शकतात.
काय घ्यावी काळजी
–या ऋतूत जनावरांना संतुलित आहार द्यावा. थंडीत पचनक्रिया चांगली होत नाही, त्यामुळे जनावरांचे आरोग्य बिघडते.
–हिरवा चारा आणि मुख्य चारा 1:3 च्या प्रमाणात मिसळून जनावरांना चारा द्या.
–थंड वातावरणात जनावरांना थंड चारा देऊ नये. जे शेतकरी त्यांच्या शेतात पालेभाज्या आणि भाज्या पिकवतात ते बहुतेक वेळा कोबी आणि मुळ्याची पाने पशुधनांना चारा म्हणून देतात. असे केल्याने तुमची जनावरे आजारी पडू शकतात. म्हणूनच ते मिसळून जनावरांना खायला घालणे आवश्यक आहे.
–जनावरांना कोमट पाणी द्यावे.
–दिवसा जनावरांची राहण्याची व्यवस्था मोकळ्या ठिकाणी ठेवावी. जेणेकरून त्यांना सूर्यप्रकाश मिळू शकेल.
–प्राण्यांच्या निवासस्थानाच्या खिडक्यांवर पोती ठेवा. त्यामुळे थंड वाऱ्यापासून प्राण्यांचे संरक्षण होते.
–वातावरणातील आर्द्रतेमुळे जनावरांमध्ये खूर, तोंड व घशाचे आजार वाढतात. या आजारांपासून जनावरांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य वेळी लसीकरण करा.
–थंडीच्या मोसमात अनेकदा जनावरांमध्ये जुलाबाची तक्रार असते. जनावराला जुलाब झाल्यास ताबडतोब पशुवैद्यकाचा सल्ला घ्या.
हिवाळ्यात जनावरांचा आहार
–हिवाळ्यात दुभत्या जनावरांना ऊर्जा मिळावी म्हणून वेळोवेळी शिरा किंवा गूळ खायला हवा. या हंगामात गाई-म्हशी आणि शेळ्यांच्या मुलांना ३० ते ६० ग्रॅम गूळ जरूर द्यावा.
–शेळ्यांना 50 ग्रॅम मेथी आणि हिवाळ्यात दररोज 200 ग्रॅम मेथी खाल्ल्याने थंडी कमी होते आणि दूध उत्पादनही सुधारते.
–शेळ्यांना अधिक हिरवा चाऱ्याऐवजी कडुलिंब, पीपळ, जामुन, वड, बाभूळ इत्यादींची पाने द्यावीत.
–हिवाळ्यात दुभत्या जनावरांना चारा, पाणी पिण्याची व दूध देण्याची वेळ सारखीच ठेवावी. अचानक बदल केल्याने दूध उत्पादनावर परिणाम होऊ शकतो.
