हॅलो कृषी ऑनलाईन : देशात पशुपालनाचा व्यवसाय वेगाने विकसित होत आहे. पशुपालनाच्या व्यवसायात आजही लोक शेळीपालन हा सर्वोत्तम व्यवसाय मानतात. हा व्यवसाय केवळ भारतातच नाही तर जगात पहिल्या क्रमांकावर आहे. हा व्यवसाय शेतकरी बांधवांसाठी अत्यंत फायदेशीर आहे, कारण गाय-म्हशीच्या तुलनेत शेळी व्यवसायात खर्च कमी आणि नफा जास्त आहे.
तसे पाहता, भारतात शेळीपालनाच्या ५० हून अधिक जाती आहेत, परंतु या ५० जातींपैकी फक्त काही जाती व्यावसायिक स्तरावर पाळल्या जातात.
चला तर मग या लेखात शेळ्यांच्या प्रगत जातींबद्दल जाणून घेऊया, त्यांचे संगोपन करून तुम्ही वेळेत चांगला नफा कमवू शकता.
कोणत्या आहेत त्या जाती ?
१)जमुनापारी
२)बीटल
३)सिरोही
४)उस्मानाबादी
५)बरबरी
६)आफ्रिकन बोअर शेळी
१)जमुनापरी जात : जमुनापारी शेळीची जात व्यवसायासाठी अतिशय चांगली मानली जाते, कारण ती कमी चाऱ्यातही जास्त दूध देते. ते दररोज सुमारे 2 ते 3 लिटर दूध देते. या जातीच्या शेळीला बाजारात जास्त मागणी आहे, कारण दूध आणि मांसामध्ये जास्त प्रथिने आढळतात. या जातीच्या बोकडाची किंमत बाजारात सुमारे 10 ते 15 हजार रुपयांपर्यंत आहे.
२)बीटल जात : बीटल जातीची शेळी पशुपालक दूध आणि मांसासाठी पाळतात. ही शेळीही दररोज 2 ते 3 लिटर दूध देते. त्याची किंमतही बाजारात सुमारे 10 ते 15 हजार रुपये आहे.
३)सिरोही जात : सिरोही जातीची शेळी पशुपालकांकडून सर्वाधिक पाळली जाते, कारण ही शेळी खूप वेगाने वाढते आणि त्याच्या मांसाला बाजारात जास्त मागणी असते. तसेच, त्याची दुधाची क्षमता सर्वाधिक आहे. शेळीच्या या जातीला धान्य देऊन तुम्ही सहज वाढवू शकता.
४)उस्मानाबादी जात: या जातीचे पशुपालक मांस व्यवसायासाठी संगोपन करतात, कारण उस्मानाबादी जातीच्या शेळीची दूध क्षमता अत्यल्प असते, परंतु त्याच्या मांसात सर्वाधिक प्रथिने आढळतात. म्हणूनच ते बाजारात सर्वात महाग विकले जाते. बाजारात उस्मानाबादी जातीच्या शेळीची किंमत 12 ते 15 हजार रुपयांपर्यंत आहे.
५)बरबरी जात : तुम्ही ही जात कुठेही सहज वाढवू शकता. यासाठी तुम्हाला फार काही करण्याची गरज नाही. बारबरी जातीच्या शेळीचे मांस खूप चांगले असते आणि दुधाचे प्रमाणही खूप चांगले असते. भारतीय बाजारपेठेत बारबारी जातीच्या शेळीची किंमत सुमारे 10 ते 15 हजार रुपयांपर्यंत आहे.
६)आफ्रिकन बोअर शेळी : या शेळीचे वजन दिवसाला 300 ते 350 ग्रॅमने वाढते. ही शेळी तिसऱ्या वेताला असून साऊथ आफ्रिकामधून आयात केलेल्या मेलपासून मेटीन केली आहे. या फिमेलची होणारी पैदास पिवरलाईनमध्ये स्टड होते. या शेळींच्या पिल्लांची वजनवाढ दिवसाला 400 ते 450 ग्रॅम वाढते. शेळीला दिवसाला 1 किलो खाद्य लागते. यामुळे दररोज 30 ते 35 रूपये खर्च येतो.
