हॅलो कृषी ऑनलाईन : नुकतेच पंप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नैसर्गिक शेतीकडे वळण्याचे तसेच रासायनिक शेतीपासून दूर जाण्याचे शेतकऱ्यांना आवाहन केले. त्यानंतर आता पुढचे पाऊल टाकत भारतीय कृषी संशोधन परिषदेने (ICAR) पदवी आणि पदव्युत्तर स्तरावरील अभ्यासक्रमात ‘नैसर्गिक शेती’ समाविष्ट करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
ICAR चे सहाय्यक महासंचालक, SP किमोथी यांनी सर्व ICAR संस्थाचालकांना आणि कृषी विद्यापीठांच्या कुलगुरूंना लिहिलेल्या पत्रात म्हटले आहे की, “ICAR चा शिक्षण विभाग UG/PG अभ्यासक्रमांमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी कृषी विद्यापीठे आणि नैसर्गिक शेती तज्ञांशी सल्लामसलत करून अभ्यासक्रम विकसित करेल.” 22 डिसेंबरच्या पत्रानुसार “16 डिसेंबर रोजी विव्रत गुजरात शिखर परिषदेच्या समापन समारंभात देशाला संबोधित करताना माननीय पंतप्रधानांनी देखील या (नैसर्गिक शेतीचा) मुद्द्यावर जोर दिला होता.”
झिरो बजेट शेती
किमोथी यांनी नैसर्गिक शेतीला प्रोत्साहन देण्याच्या मंत्रिमंडळाच्या निर्णयाची माहिती देणार्‍या कॅबिनेट सचिवालयाकडून प्राप्त झालेल्या संप्रेषणाला उत्तर देताना सांगितले.”शून्य बजेट नैसर्गिक शेतीवर अभ्यासक्रम विकसित करणे आणि UG/PG स्तरावरील पाठ्यपुस्तकांमध्ये ते समाविष्ट करणे देखील हायलाइट केले गेले आहे.” या प्रकरणाची परिषद (ICAR) मध्ये अधिक तपासणी करण्यात आली आणि या विषयावर संशोधन करण्याबरोबरच अभ्यासक्रमात त्याचा समावेश करण्याचे मान्य करण्यात आले.
नैसर्गिक शेतीवर संशोधन, प्रात्यक्षिक आणि प्रशिक्षण संबंधित ICAR संस्था आणि KVKs द्वारे अनिवार्यपणे केले जातील आणि नैसर्गिक शेतीसाठी उपलब्ध जमिनीचा एक समर्पित भाग निश्चित करतील आणि शेतकरी आणि इतर भागधारकांमध्ये तंत्रज्ञानाचे प्रात्यक्षिक करतील,” पत्रात म्हटले आहे. त्यामुळे आता लवकरच देशातील विद्यापीठांमध्ये ‘जैविक शेती’ हा विषय अभ्यासक्रमासाठी असेल यात शंका नाही.
